Πεζόδρομοι, πάρκα και πεζοδρόμια

Share |Ως οικολόγος ήθελα μεγαλύτερα πεζοδρόμια, πεζόδρομους και πάρκα. Ακούω αυτές τις μέρες τους  κατοίκους της Αθήνας να λένε:

• Δεν θέλουμε φαρδύτερα πεζοδρόμια επειδή γεμίζουν τραπεζοκαθίσματα
• Δεν θέλουμε πεζόδρομους επειδή γίνονται επικίνδυνοι τη νύχτα γεμίζουν άνεργους και άστεγους μετανάστες που δεν έχουν τί να κάνουν με τον εαυτό τους
• Δεν θέλουμε πάρκα γιατί γίνονται εστίες εμπορίου ναρκωτικών

 

Οι ίδιοι οι κάτοικοι που ξεσηκώθηκαν αυθόρμητα να σώσουν τα δέντρα από τις μπουλντόζες, αψηφώντας τα ΜΑΤ, στο πάρκο Κύπρου και Πατησίων, τώρα δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν εκεί. Μερικοί ήδη λένε καλύτερα να είχε γίνει παρκινγκ παρά να είχε τόσο άδοξη κατάληξη. Το είδα χθες με τα μάτια μου: άστεγοι, ναρκομανείς, έμποροι και σκουπίδια κοσμούν τα παρτέρια. Μόνο πάρκο δεν θυμίζει.

 

Πράγματι, έχουν δίκιο, αλλά για να λύσουμε το πρόβλημα ψάχνουμε για τις λάθος αιτίες. Και να καταργήσουμε πάρκα, πεζόδρομους και πεζοδρόμια, δίνοντας χώρο μόνο στα αυτοκίνητα, δεν θα λύσουμε τίποτε, κανένα απο τα κοινωνικά προβλήματα.

 

• Δεν φταίνε τα πεζοδρόμια που επεκτείνονται τα μαγαζία: φταίει η αδιαφορία και η διαφθορά στο Δήμο
• Δεν φταίνε οι πεζόδρομοι που γεμίζουν άστεγους: φταίει η απουσία οποιασδήποτε πολιτικής για τους μετανάστες, δεν έγινε ούτε καν μια στοιχειώδης προσπάθεια διαχείρησης του προβλήματος, αφέθηκαν όλα στην τύχη.
• Δεν φταίνε τα πάρκα για τους ναρκομανείς: φταίει η απουσία οποιασδήποτε πολιτικής πρόληψης και θεραπείας για τους παθώντες, γιατί ασθενείς είναι.

 

Αυτή η αδιαφορία, η απουσία κάθε πολιτικής, είναι που δίνει σε διάφορα συμφέροντα, είτε πρόκειται για μαφίες, είτε πρόκειται για κερδοσκόπους την χρυσή ευκαιρία να ακμάσουν. Και ακμάζουν, ενω οι πολίτες, οι κάτοικοι απλώς απελπίζονται και υποχωρούν, βλέπουν τις προσπάθειές τους να πέφτουν στο κενό και τις περισσότερες φορές καθοδηγούνται πιά μόνο από τον φόβο: κανείς δεν είναι κοντά τους.

 

Αυτή η αδιαφορία είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε να αντιστρέψουμε στον δήμο της Αθήνας. Εύχομαι πραγματικά να το πετύχουμε. Η Οικολογία δεν είναι εφικτή αν δεν προσπαθούμε συνεχώς να βελτιώσουμε την κοινωνία. 

 

Ανθρώπινες λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα ευνοούν την ασφάλεια των πολιτών

Share |Η Ομόνοια και όλη η περιοχή μέχρι την Κυψέλη, πρέπει να συνέλθει, να γίνει ανθρώπινη, να ξαναγίνει Αθήνα, ασφαλής όλο το 24ωρο και οικονομικά ζωντανή. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει απλώς διώχνοντας το πρόβλημα παραπέρα αλλά με προσπάθεια για την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων απο τη ρίζα τους.

• Πρόληψη πάνω απ όλα για το θέμα των ναρκωτικών και θεραπεία—τα αστυνομικά μέτρα έχουν ήδη αποδειχθεί αναποτελεσματικά να λύσουν αυτό το κοινωνικό πρόβλημα. Οι εξαρτημένοι θα πρέπει κύρια να αντιμετωπίζονται ως ασθενείς. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι θεραπείας: θα πρέπει να δούμε ποιές λειτουργούν καλύτερα σε ποιές περιπτώσεις, όπως όλοι οι ασθενείς, το πρόβλημα συχνά είναι και εξατομικευμένο κι οι γενικεύσεις δεν βοηθάνε πάντα όπως ούτε και οι προκαταλήψεις.

• Δεν πρέπει οι μετανάστες να έχουν καλύτερη τύχη; Αν δημιουργούνται γκέττο είναι πρόβλημα τόσο γι αυτούς όσο και για τους Αθηναίους. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ζήσει φρικιαστικές περιπέτειες στις χώρες τους που συχνά είναι σε εμπόλεμη κατάσταση ή σε τρομακτική φτώχεια.
• Χρειάζεται να τους καταγράψουμε, να τους μοιράσουμε σταδιακά σε περισσότερες γειτονιές, να βρούμε αξιοπρεπείς χώρους προσωρινής φιλοξενίας με την ανακατασκευή εγκαταλελειμμένων δημοτικών κτηρίων (που υπάρχουν), με την παροχή περίθαλψης ώστε να μην κινδυνεύει άλλο η δημόσια υγεία όλων μας και να τους δώσουμε προσωρινές άδειες εργασίας. Όσο περισσότερο και όσο ευκολότερα πέφτουν θύματα κυκλωμάτων εκμεταλλευτών και μαφιών, τόσο πιό επικίνδυνη γίνεται η κατάσταση. Τα κυκλώματα αυτά βολεύονται από την δημιουργία εξαθλιωμένων γκέττο όπου αυτοί, τα θύματά τους που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για ένα πιάτο φαί. Χρειάζεται να τα κυκλώματα να μείνουν άνεργα και όχι εμείς να υποφέρουμε. Η εγκατάλειψη εντείνει το πρόβλημα: μόνο η επίμονη ενασχόληση με αυτό θα βοηθήσει. Οι λύσεις δεν είναι έτοιμες αλλά σίγουρα η φροντίδα και η μελέτη θα βοηθήσει.
• Ας μην ξεχνάμε, η βία οδηγεί σε βία: το να σκληραίνουμε και δυσχαιραίνουμε την ζωή τους εδώ, στέλνοντάς τους στο περιθώριο δεν βοηθάει: ότι και να κάνουμε για τους δείξουμε πως είναι ανεπιθύμητοι, ελπίζοντας πως θα φύγουν,  χειρότερο από τις καταστάσεις που ήδη έζησαν στις χώρες τους δεν είναι, επομένως δεν θα δουλέψει, είναι μάταιο, δεν θα φύγουν άλλωστε οι περισσότεροι δεν μπορούν. είναι παγιδευμένοι. Δυστυχώς θα εξακολουθήσουν να έρχονται όσο δεν βελτιώνεται η διεθνής κατάσταση, κάτι που η Αθήνα μόνη της δεν μπορεί να επιλύσει παρά μόνο πιέζοντας για διεθνή συνεργασία. Αυτό φυσικά πρέπει ως πόλη να το κάνει με κάθε τρόπο. Εδώ όμως και μέχρι να υπάρξει αποτέλεσμα διεθνώς, ο μόνος τρόπος (πέρα από φυσικά την αστυνόμευση για την παραβατικότητα) είναι να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσής τους και όχι να τις χειροτερέψουμε. Μόνον έτσι θα μειωθεί η εκληματικότητα και θα ξαναζήσουμε με ασφάλεια.
  
  

Μπορεί η Αθήνα να γίνει όμορφη;

Share http://www.facebook.com/event.php?eid=148161248559811
|
Η Αθήνα δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας. Είναι το πρότυπο απο το οποίο οι υπόλοιποι αντλούν πρακτικές, ιδέες και νοοτροπίες. Κι αν ο πύχης είναι χαμηλά, όλα υποβαθμίζονται. 
Αλλάζοντας την Αθήνα, θα δώσουμε μια ώθηση παντού, ένα μήνυμα πως η Τ.Α. είναι εδώ για τους πολίτες και την ποιότητα ζωής, την καθημερινότητα και όχι για την αυθαιρεσία, την εξυπηρέτηση κάποιων συμφερόντων. Θέλουμε πίσω τα πεζοδρόμια, θέλουμε οργανωμένες συγκοινωνίες, θέλουμε δέντρα, θέλουμε να γίνουμε περήφανοι και πάλι για την πόλη μας. Πάνω απ΄όλα θέλουμε συμμετοχή στις αποφάσεις.
Από την ποιότητα και άνεση της ζωής μας εκεί που ζούμε εξαρτάται και η βελτίωση της οικονομίας της χώρας. Πως θα αποδώσουμε στη δουλειά μας αν η ίδια η πόλη μας ταλαιπωρεί; Ποιός μας αποζημιώνει σήμερα για την σπατάλη χρόνου και ενέργειας που απαιτεί η κάθε μας επαφή με το περιβάλλον της Αθήνας; Η Αθήνα δεν είναι χαμμένη υπόθεση. Έχει δυνατότητες να γίνει μια βιώσιμη, όμορφη πόλη--αρκεί αυτός να είναι ο κοινός στόχος μας, αρκεί τα κοινά μας αγαθά να γίνουν σεβαστά

Θα είμαι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Στην Αθήνα, με τον συνδιασμό "Δικαίωμα στη Πόλη" με υποψήφιο δήμαρχο τον Γιώργο Καμίνη.

Οι ξυπόλυτοι στ΄ αγκάθια

Share |
Φαίνεται πως εν τέλει, παρόλο που πάντα ( ναι, πάντα) το μετανιώνουμε, δεν ψηφίζουμε ιδέες, συλλογικότητες και πράξεις αλλά πρόσωπα. Γι αυτό και το "σύστημα" έρχεται σε αμηχανία ενώπιον ενός μη αρχηγικού κόμματος. Ως σύστημα εννοώ εδώ οτιδήποτε έθιμα & συνήθειες ακολουθούμε χωρίς να θέτουμε σε αμφισβήτηση, χωρίς να εξετάσουμε αν εμπεριέχουν αντιφάσεις ή είναι δίκαιες, σωστές και ωφέλιμες για μας. Ο τρόπος που έχουμε προγραμματιστεί να επικοινωνούμε απλώς απαιτεί επιτακτικά πρόσωπα κι εμείς δεν αναλογιζόμαστε το γιατί. Χωρίς αυτά, όσο καλές κι αν είναι οι ιδέες και τα προγράμματα είναι καταδικασμένα μέχρι να βρουν τα πρόσωπά τους και μάλιστα τα "αρχηγικά", τους "επικεφαλείς" τους, όχι απλά εκφραστές. Το κυνήγι των αρχηγών βέβαια συνεπάγεται πολλά παρατράγουδα και παρεκτροπές που όλοι τα βλέπουμε, αλλά στην ίδια παγίδα πέφτουμε πάντα. Το βλέπουμε και τώρα, γι άλλη μια φορά στις αυτοδιοικητικές εκλογές όπου πληροφορούμαστε πολύ περισσότερα για τους "επικεφαλείς" υποψήφιους και τις κόντρες τους, εσωκομματικές ή όχι, παρά για τις ιδέες τους, τις διαφορές τους και το πρόγραμμά τους. 

Ομως και στην κορυφή της χώρας, η ίδια λογική μάλλον επικρατεί. Παρόλο που από το 86, με την αλλαγή του Συντάγματος του αφαιρέθηκε κάθε αποφασιστική αρμοδιότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκπροσωπεί ως πρόσωπο, έστω συμβολικά ακόμη και σήμερα το στερεό έδαφος στο οποίο πατάμε. Όμως η προεδρία επιλέγει να είναι πρόεδρος μόνο για το 97% των Ελλήνων. Το υπόλοιπο 3% (περίπου) ψηφίζει ένα κόμμα χωρίς αρχηγό. Όταν το 2006 το κόμμα του ΛΑΟΣ ήταν μόνον στην Ευρωβουλή, εδέχθη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να δει τον αρχηγό του κόμματος κύριο Καρατζαφέρη κι ας μην ήταν ακόμη στην Ελληνική. Σήμερα, που στο ίδιο επίπεδο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης βρίσκονται οι Οικολόγοι Πράσινοι, οι παρακλήσεις της συλλογικής γραμματείας τους (που αλλάζει και κάθε χρόνο) να τους δεχτεί ως φορέα, έχουν καταστεί επιμόνως άκαρπες. Προφανώς ή έλλειψη αρχηγού αποπροσανατολίζει τη γραμματεία του προέδρου και καθιστά τις ιδέες που εκπροσωπούνται από μια συλλογικότητα από "εθιμοτυπικά" αχώνευτες μέχρι ακατανόητες επικοινωνιακά. Άλλη γλώσσα μιλάνει αυτοί οι ξυπόλυτοι στ' αγκάθια της επικοινωνίας και της πολιτικής από αυτήν που ομιλείται μέχρι τώρα. Πως το κατ εξοχήν πρόσωπο θα συναντήσει μια έννοια;

Ίσως μάλιστα, η έλλειψη αρχηγού να είναι και αυτή που αποπροσανατολίζει τόσον καιρό τα ΜΜΕ και μοιράζουν τόσο άνισα τον τηλεοπτικό τους χρόνο ανάμεσα στα κόμματα. Άλλωστε, μια συλλογικότητα ή μια ιδέα δεν είναι και εύκολο αντικείμενο κουτσομπολιού όσο ένας αρχηγός με τους επιτελείς του, ούτε και τόσο πετυχημένος δημιουργός ειδήσεων. Μήπως λοιπόν πρέπει να αρχίσουμε να αμφισβητούμε αυτά που έχουμε συνηθίσει; Μήπως οι "αρχηγοί" παντός είδους δεν είναι εν τέλει και οι πιό κατάλληλοι να μας εκπροσωπήσουν;   

2010-- Το έτος των Οικολογικών Καταστροφών

Share |Χωρίς αμφιβολία το 2010, ακόμη κι αν δεν φτάσαμε στο τέλος του, ασφαλώς μπορεί ήδη να θεωρηθεί ένα έτος πολύ μεγάλων οικολογικών καταστροφών που θα έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Μετά την διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, που είναι η χειρότερη που έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία, ήρθαν οι δασικές φωτιές στην Ρωσία, πρωτοφανείς σε έκταση και ένταση, σημάδια όμως ενός μέλλοντος που μας περιμένει χάρις στο κλίμα που αλλάζει. Οι υψηλές θερμοκρασίες στην δυτική Ρωσία αποτελούν πρωτόγνωρο φαινόμενο και οι φωτιές είναι παγκόσμια τραγωδία. Όλα όμως δείχνουν πως σε λίγα χρόνια τέτοιες ζέστες θα είναι κανόνας. Κι αν καίγονται τα δάση στα βόρεια, τι θα απογίνει στα νότια; Τι θα απομείνει εδώ, γύρω από τη Μεσόγειο; Ήδη το νοιώσαμε το καλοκαίρι του 2007, όταν κάηκε η μισή χώρα μας.   
Δεν γράφω όμως αυτό το σημείωμα για να απαριθμήσω τις καταστροφές που όλοι ξέρουμε από τις ειδήσεις. Αυτές μπορούν να μειωθούν, να απαλυνθούν ή να αποφευχθούν αν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα. Η πραγματική καταστροφή όμως είναι πως δεν φαίνεται κάτι τέτοιο να συμβαίνει. Οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα και επιμένουν με νύχια και δόντια σε μικρόνοα αλλά πρόσκαιρα κερδοφόρα σχέδια, συχνά καταπατώντας δικαιοσύνη και ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να πετύχουν. 
Θα σταθώ σήμερα σε ένα παράδειγμα:   Πρόσφατα πληροφορήθηκα, από φίλη Ρωσίδα δημοσιογράφο, ότι εν μέσω μιας φλεγόμενης Ρωσίας που χάνει τα δάση της, στις 28 Ιουλίου 2010 μια ομάδα πολιτών, κατασκήνωσε μέσα στο δάσος Himki , κοντά στη Μόσχα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επικείμενη καταστροφή του από την διάνοιξη μεγάλου αυτοκινητόδρομου που πρόκειται, λόγω του πλάτους του δρόμου και των υποδομών του να αφανίσει ένα δάσος βελανιδιάς σχεδόν ολόκληρο. Ήταν μια ειρηνική διαμαρτυρία ενός κινήματος κατοίκων, όμως η απάντηση  ήταν καταιγιστική: η αστυνομία τους επετέθη και συνέλαβε τους ακτιβιστές που κρατούνται με την κατηγορία της αντίστασης κατά της αρχής και διαταραχής της δημόσιας ασφάλειας. Ο Yaroslav Nikitenko, συντονιστής των προγραμμάτων για τα δάση της  Greenpeace, που πήγε να υπερασπιστεί την τοπική ακτιβίστρια Evgenia Chirikova, βρέθηκε κι αυτός αίφνης υπόδικος με τις ίδιες κατηγορίες.    

Αντίθετα, όταν, την ίδια μέρα, ομάδες εκατοντάδων νεαρών που δήλωναν "αναρχικοί" επιτέθηκαν στο κτήριο του δήμου Himki, η αστυνομία απουσίαζε και ουδείς συνελήφθη. Το κίνημα αυτό των κατοίκων για το δάσος Himki έχει από το 2007 προϊστορία όχι μόνο καταστολής, ξυλοδαρμών αλλά και ανεξήγητων φόνων που μαρτυρούν την παρουσία ενός οργανωμένου παρακράτους που παρεμβαίνει τρομοκρατώντας τέτοιου είδους κινήματα πολιτών.   
Αυτό το παράδειγμα δεν είναι δυστυχώς μοναδικό, η Ρωσία δεν αποτελεί εξαίρεση καταστολής οικολογικών κινημάτων ούτε είναι και η μοναδική χώρα που διατηρεί εν ζωή παρόμοιο παρακράτος. Στην Ελλάδα πρόσφατα στάλθηκαν στο νοσοκομείο ή κάηκαν τα σπίτια ακτιβιστών για το περιβάλλον όπως του Στέφανου Κόλια ή του Μάκη Νοδάρου.    Όλα αυτά όμως είναι ένα δείγμα πως ακόμη και το 2010, το έτος που όλοι θα έπρεπε να αναλογιστούμε ποιο είναι το μέλλον του ανθρώπινου είδους που πριονίζει το κλαδί που κάθεται, αντί να αφήσουμε λίγο το πριόνι, προχωράμε ακάθεκτοι στον γκρεμό. Πάνω απ όλα όμως θα έπρεπε να το κατανοούν όλοι οι πολιτικοί.  

Τι είναι επιτέλους αυτό το Green new deal;

Share |Μερικές φορές τα πράγματα αλλάζουν ανάλογα με τη ματιά μας, την οπτική μας γωνία. Χωρίς αμφιβολία, όταν μια καταστροφή, όπως η διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, παράγει ΑΕΠ επειδή χρήματα αλλάζουν χέρια, ο τρόπος που μετράμε την οικονομία είναι βαθιά προβληματικός. Συμπεράσματα κι  αποφάσεις είναι κι αυτές σε λάθος κατεύθυνση. Η πρόταση των Πράσινων για την οικονομία, η οικολογική μεταρρύθμισή της, δεν είναι μια πρόσθεση μερικών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών στο σημερινό οικοδόμημα, όπως εξαγγέλλουν πολλά άλλα κόμματα, αποκαλώντας το «Πράσινη ανάπτυξη».  Αποσκοπεί στην ριζική αλλαγή του συστήματος, αρχίζοντας από σημαντικές τομές στον τρόπο που μετράμε την ανάπτυξη και το ΑΕΠ, δείκτες που μέχρι σήμερα καθορίζουν όλες τις πολιτικές επιλογές, ανάμεσά τους και του ΔΝΤ.  Πρέπει να απομακρυνθούμε από τους παραδοσιακούς οικονομετρικούς δείκτες και να κοιτάξουμε άλλα δεδομένα: το οικολογικό αποτύπωμα, την κοινωνική υγεία, την μόρφωση, την ισότητα, την ποιότητα ζωής, και βάσει αυτών θα πρέπει να καθορίζονται οι στόχοι, οι ρυθμίσεις και οι διορθώσεις των οικονομικών κύκλων.  
Οι πράσινοι λοιπόν στρέφουν το πηδάλιο της οικονομίας: Αντί να αποτελεί αυτοσκοπό, τίθεται στην υπηρεσία των ανθρώπων και του πλανήτη. Αυτό απαιτεί περιορισμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ώστε από «καζίνο» εξυπηρέτησης σπεκουλαδόρων να τεθεί στην υπηρεσία της πραγματικής οικονομίας και των αληθινών μας αναγκών. Η κρίση μόνη της δείχνει την έξοδο. Κοινωνικά και περιβαλλοντικά κόστη μέχρι τώρα μετριούνται ως «εξωτερικότητες» στο σύστημα, κάτι ανάλογο με τις «παράπλευρες απώλειες» των πολέμων. Όμως αυτά ακριβώς τα κόστη τα  πληρώνουμε με την όλο και μεγαλύτερη ανισότητα, με την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ανασφάλεια για το μέλλον που όλοι νοιώθουμε. Στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, όπου συμμετέχουν και οι Έλληνες, άνοιξε ένας ευρύτατος διάλογος πάνω στα μακροοικονομικά εργαλεία του Green New Deal. Το τελικό κείμενο θα ψηφιστεί στο συνέδριο του Ταλίν το φθινόπωρο. Περιλαμβάνει από αλλαγές στον ρόλο των κεντρικών τραπεζών για την αποφυγή συστημικών κινδύνων, μέχρι την προσαρμογή του συμφώνου σταθερότητας για να υποδεχτεί την ριζική αλλαγή του τρόπου παραγωγής. Επίσης καλύτερη ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση αλλά και στήριξη μικρών τοπικών εναλλακτικών οικονομικών πρωτοβουλιών. Αντίθετα, οικονομικοί κολοσσοί «too big to fail» θα πρέπει πλέον να υποχρεώνονται σε τεμαχισμό. Στόχος δεν είναι η χρηματοδότηση κάποιων «πράσινων» επενδύσεων, αλλά ο μετασχηματισμός ολόκληρου του μοντέλου. 
Η πράσινη πρόταση είναι φυσικά Ευρωπαϊκή. Γιατί; Γιατί στην Ενωμένη Ευρώπη εναποθέτουμε τις ελπίδες να ξεκινήσει μια τέτοια αλλαγή, αφού οι αξίες, όσο κι αν έχουν λοξοδρομήσει, ίσως ακόμη παραμένουν κοντά στα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία των συλλογικών αγαθών.  Αν θέλουμε πλούτο λοιπόν, ας πάψουμε να μετράμε τα πάντα με το χρήμα κι ας κοιτάξουμε τις αξίες. Κι ο Greenspan, στο βιβλίο του «Age of Turbulence», παραδέχεται πως στο κάτω- κάτω η οικονομία δεν είναι παρά θέμα παιδείας και πολιτισμού.  Πρώτη λοιπόν κι απολύτως εφαρμόσιμη πρόταση των πράσινων είναι να αρχίσουν  η Eurostat και οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες να συλλέγουν στοιχεία που υποστηρίζουν τους εναλλακτικούς (κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς) δείκτες και να τα δημοσιεύουν δίπλα στους κλασσικούς. Ίσως έτσι γίνει επιτέλους κατανοητό πως μεγέθυνση δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε περισσότερες θέσεις εργασίας, ούτε σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Ίσως και να τα διακυβεύει.         

Αθήνα Καλαμάτα με τραίνο: μήπως η τελευταία φορά;

Share |
Λίγο μετά την Τρίπολη, ένας χρυσαετός ξεπρόβαλλε ανάμεσα στις πλαγίες ενός σχεδόν απάτητου ορεινού τοπίου. Λέω σχεδόν, γιατί το μόνο που το "πατούσε" ήταν οι γραμμές του τραίνου. Αυτή η πατημασιά όμως είναι τόσο διακριτική που συμπληρώνει το τοπίο με το ανθρώπινο στοιχείο, πάει να δέσει μαζί του, να γίνει ένα. Το ίδιο φαντάζομαι σκέφτηκε και ο χρυσαετός και πλησίασε άφοβα τις γραμμές. Θα έκανε το ίδιο αν ήταν αυτοκινητόδρομος; Eχω ταξιδέψει στην Καλαμάτα πολλές φορές και ουδέποτε είδα χρυσαετό κοντά στον δρόμο. Οι δρόμοι μοιάζουν με πληγές, χαραγματιές από μαχαίρι σε πρόσωπο. Οι γραμμές του τραίνου με ρυτίδες σοφίας. Να μην υπολογίσουμε πόσα ζώα σκοτωμένα συναντάς στους δρόμους. Το τραίνο με τους παλμούς του ειδοποιεί.    Μέσα στο τραίνο που έβλεπε ο χρυσαετός μοναδικοί επιβάτες, μια ομάδα Οικολόγων Πράσινων που πήγαινε στην Καλαμάτα να κάνει πανελλαδικό συμβούλιο. Φαίνεται πως στην Ελλάδα αυτοί, μαζί με τους συλλόγους Φίλων του σιδηροδρόμου είναι οι τελευταίοι υπερασπιστές της ραχοκοκαλιάς της χώρας. Χωρίς αυτήν είμαστε παράλυτοι. Εξαρτημένοι από το αυτοκίνητο, τα διόδια και τους αυτοκινητόδρομούς όχι μόνο καταστρέφουμε το περιβάλλον, αλλά θα το πληρώσουμε πολύ ακριβότερα κι από την τσέπη μας.     Στο κάτω κάτω το τραίνο δίνει αξία στο ταξίδι και συνδέεται με τον πολιτισμό μας: μπορείς να απολαύσεις το τοπίο, να κουβεντιάσεις, να διαβάσεις ένα βιβλίο, να ψωνίσεις τοπικά προϊόντα στους σταθμούς. Το τραίνο ευνοεί της συλλογικότητα, είναι συλλογικό αγαθό. Το αυτοκίνητο μόνο το εγώ, την αδιαλλαξία, τους καυγάδες και τα ατυχήματα.   Θα έλεγα πως το πανελλαδικό μας συμβούλιο πήγε πολύ καλά. Το τραίνο συνεισέφερε στην ενότητά μας, την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα: ένα μέσο μεταφοράς στο μέτρο της φύσης και του ανθρώπου. Το δικαίωμα να μην εκτοπίζεται προς όφελος των αυτοκινητοβιομηχανιών, των πετρελαϊκών και των εργολάβων. Ποιος θα καθορίσει το μέλλον μας; Ελπίζουμε όχι όλοι αυτοί που προανέφερα.  

Κυνήγι και Βιοποικιλότητα

Σε ένα από τα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου του «Collapse» ο Jarred Diamond   περιγράφει μια μονάδα εξόρυξης πετρελαίου στην Παπούα Νέα Γουινέα. Η μονάδα κατασκευάστηκε με προσοχή ώστε να καταστρέψει όσο δυνατόν λιγότερο από το δάσος,  ανοίγοντας στενούς δρόμους και ειδικό σύστημα εξόρυξης που δεν απαιτεί χρήση μεγάλης επιφάνειας εδάφους. Η κύρια όμως  αλλαγή που έφερε στην περιοχή είναι ότι σε μεγάλη έκταση γύρω από την μονάδα  απαγορεύτηκε αυστηρά το κυνήγι για λόγους ασφαλείας. Το αποτέλεσμα, περιγράφει ο  Diamond, σε λίγο χρόνο ήταν θεαματικό: πολλά σπάνια κι απειλούμενα είδη που επιζούσαν μίλια μακριά από κει, απομονωμένα σε απάτητο παρθένο δάσος, όχι μόνο επεκτάθηκαν και εποίκησαν την νέα περιοχή της εξόρυξης αλλά η συμπεριφορά τους έγινε φιλικότερη προς τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να μην ενοχλούνται από την παρουσία εργατών και τις δραστηριότητες του εργοταξίου.

Στο νου μου, διαβάζοντάς το, ήρθε  μια μικρή λιμνοθάλασσα με την οποία είχα ασχοληθεί μερικά χρόνια νωρίτερα: την Αλυκή Αιγίου. Αυτός ο μικρός υγρότοπος, μέσα στην πόλη του Αιγίου, δεν είχε σχεδόν καμιά αξία για τα πουλιά μέχρι που απαγορεύτηκε το κυνήγι. Από την απαγόρευση κι έπειτα όχι μόνο εποικίστηκε από πολυάριθμα  απειλούμενα είδη, αλλά τα πουλιά εκεί, συμπεριφέρονται με εμπιστοσύνη προς τους ανθρώπους κι ως αποτέλεσμα  εκμεταλλεύονται σημεία φωλιάσματος και διατροφής, που προηγουμένως ήταν απρόσιτα. Αίφνης, η έκταση του διαθέσιμου  γι αυτά βιότοπου αυξήθηκε με την αξιοποίηση νέων περιθωριακών περιοχών. Εδώ να σημειωθεί πως τα είδη που εμφανίστηκαν δεν ανήκουν σε αυτά που θεωρούνται «θηράματα» αλλά είναι είδη που απαγορεύεται το κυνήγι τους. Εύλογα, ακόμη κι αν τηρούνται οι νόμοι, όταν πέφτει μια τουφεκιά ο ήχος πανικοβάλλει ένα θηρεύσιμό είδος όσο κι ένα προστατευόμενο διότι  δεν έχουν την επίγνωση του νόμου που έχουν βάλει οι άνθρωποι και νοιώθουν όλα εξ ίσου τον κίνδυνο. Και εδώ θέλω να επικεντρώσω: η αίσθηση κινδύνου που προκαλεί το κυνήγι σε όλα τα είδη ανεξαιρέτως, έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις απ’ ότι ο ίδιος ο φόνος κάποιων από αυτά, γιατί περιορίζει έμμεσα τον διαθέσιμο ζωτικό τους χώρο. Αυτό είναι μια «εξωτερικότητα» ( με οικονομικούς όρους )  της δραστηριότητας του κυνηγιού, διότι ο μέχρι τώρα υπολογισμός βιωσιμότητάς του ή μη με βάση περιορισμούς στον αριθμό, είδος και εποχή θήρας και θηρευόμενων ώστε να αντικαθίστανται οι πληθυσμοί τους, δεν συνυπολογίζει την αλλαγή συμπεριφοράς τους που προκαλεί και φυσικά ούτε τις επιπτώσεις που αυτή έχει στη χρήση του χώρου.  

               

Σήμερα ζούμε σε μια εποχή όπου λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων όλο και περισσότερα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση, μια εποχή που τα οικοσυστήματα σε μερικά χρόνια μπορεί να καταρρεύσουν πλήρως. Τόσο ταχύς και μαζικός ρυθμός εξαφάνισης δεν έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία του πλανήτη. Παράλληλα, αναμένεται ο ανθρώπινος πληθυσμός να αυξηθεί στα 9 δις μέχρι το 2050. Αυτό θα φέρει ακόμη περισσότερες πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον για νέους οικισμούς, εξορύξεις, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, δρόμους, βιομηχανίες και πολλούς ακόμη λόγους.

Αν θέλουμε αυτή η επέκταση της ανθρώπινης δραστηριότητας να είναι συμβατή με την διατήρηση της βοιποικιλότητας στον πλανήτη, θα πρέπει να δώσουμε στην άγρια ζωή όσο γίνεται περισσότερο χώρο, να της προσφέρουμε βιότοπους έξω από προστατευόμενες περιοχές ακόμη και κοντά ή ανάμεσα στις δραστηριότητές μας. Αυτό, θα είναι πάρα πολύ ουσιαστικό και κρίσιμο για την επιβίωση των ειδών. Δεν μπορούμε να ζητάμε από αυτά να περιοριστούν μέσα σε νησίδες προστατευόμενων οικοσυστημάτων αλλά θα πρέπει να μπορούν να κινούνται ελεύθερα και έξω από αυτά, ώστε το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών να έχει πραγματικές συνδέσεις, χωρίς φαινόμενα «νησιωτισμού» που μπορούν να καταλήξουν σε φτώχεια γενετικού υλικού.  

Ο μόνος τρόπος όμως να προσφέρουμε στην άγρια ζωή περισσότερο χώρο, ενώ παράλληλα εμείς ως είδος επεκτεινόμαστε, είναι να αλλάξουμε τη σχέση μας μαζί τους ώστε αυτά να τολμούν να ζήσουν κοντά μας. Αν αυτό συμβεί, θα έχουν στη διάθεσή τους περιοχές που σήμερα είναι γι αυτά περιθωριακές ή αποτελούν παγίδες θανάτου. Η διαφορά θα είναι τεράστια.

Η σχέση μας με την άγρια ζωή δεν μπορεί να αλλάξει παρά μόνο με την πλήρη και παγκόσμια κατάργηση του κυνηγιού: αυτός είναι ο μόνος παράγοντας που θα προσφέρει την απαιτούμενη ασφάλεια  ώστε εκείνα να εκμεταλλευτούν νέους βιότοπους, ακόμη και τεχνητούς, κοντά σε πόλεις, εργοτάξια, βιομηχανίες και δρόμους.

Πέρα από κάθε ηθική έννοια δικαιωμάτων των ζώων, πέρα από όποια ιδέα έχει κανείς για την κρεοφαγία ή τα βαθιά «κυνηγετικά» ένστικτα του ανθρώπου, στη σημερινή εποχή το είδος μας βρίσκεται εμπρός σε ένα άλλης τάξης δίλημμα, αν θέλει να σώσει τα υπόλοιπα είδη: είτε ο άνθρωπος θα περιορίσει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τις δραστηριότητές του απ ότι σήμερα (κάτι πολύ δύσκολο αν υπολογισθούν οι νέες ανάγκες 9 δις ανθρώπων σε 40 χρόνια) ή, απαγορεύοντας το κυνήγι, που δεν είναι πλέον απαραίτητο ούτε για την διατροφή του είδους μας ούτε και αποτελεί σημαντικό οικονομικό παράγοντα σε παγκόσμια κλίμακα όπως το ψάρεμα, θα τους προσφέρει μεγαλύτερο χώρο. Με αυτό το μέτρο θα καταφέρει μια πιο αρμονική συμβίωση με την άγρια ζωή συνολικά, με όλα τα είδη. Έχει αποδειχθεί πως το κυνήγι αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα αλλαγής συμπεριφοράς της άγριας ζωής: τα μεν πουλιά δεν πλησιάζουν τον άνθρωπο, τα δε θηλαστικά γίνονται νυκτόβια για να τον αποφύγουν και όλα μαζί, αποφεύγουν περιοχές κοντά σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Σε περιοχές που δεν ενοχλούνται ποτέ από το κυνήγι οι αρκούδες είναι ημερόβιες και τα πουλιά δεν φοβούνται τον άνθρωπο. Ο φόβος του ανθρώπου δεν είναι ενστικτώδης: μαθαίνεται ως μέτρο επιβίωσης. Αρκεί να διαβάσει κανείς τις περιγραφές του Δαρβίνου όταν έφτασε στα νησιά Γκαλαπάγκος για να πεισθεί: τα πουλιά όχι μόνο δεν αναγνώριζαν τον άνθρωπο (που δεν είχαν ξαναδεί) ως θηρευτή, αλλά δεν έφευγαν ακόμη κι αν τα χτυπούσαν με μπαστούνια. Φαίνεται πως η εμφάνισή μας δεν πείθει πως είμαστε πιο επικίνδυνοι από αγελάδες, δεν έχουμε ούτε νύχια ούτε δόντια, κανένα στοιχείο που να προδίδει την φονική ισχύ μας όπως μια τίγρης ή ένας αετός. Τα ζώα αναγκάστηκαν να μας μάθουν εκ των υστέρων, αφού οι πρώτες κοινωνίες μας, με πολύ πρωτόγονα όπλα εξαφάνισαν κάμποσα είδη, ιδίως την μεγα-πανίδα.

Θα πρέπει λοιπόν, η θέση του κόμματος των Οικολόγων Πράσινων, τόσο της ομάδας  για την Άγρια Φύση, όσο και ευνόητα της ομάδας δικαιωμάτων ζώων να είναι η πλήρης  κατάργηση του κυνηγιού και αυτή να επιδιωχθεί με διεθνή συμφωνία μέχρι το 2050. Αυτό να μην συγχέεται με τον αν πιστεύει κανείς στην κρεοφαγία ή όχι, αν πιστεύει κανείς στα δικαιώματα των ζώων ή όχι.  Σε αυτά τα ζητήματα μπορεί κανείς να ακολουθεί τον δρόμο του, στα πλαίσια της ποικιλομορφίας απόψεων του οικολογικού χώρου, χωρίς να βέβαια να ξεχνάει πως η μείωση κατανάλωσης κρέατος είναι αναγκαία για όλους.  

Δεν είναι επομένως μια θέση που εκπορεύεται από ηθική ή ηθικολογία, δεν είναι μια ακραία θέση ολίγων φανατικών: είναι απολύτως απαραίτητη η καθολική απαγόρευση του κυνηγιού, για να προληφθεί η μαζική εξαφάνιση ειδών που έχει ήδη αρχίσει και αν δεν αναχαιτισθεί, θα αφήσει στα παιδιά μας έναν πολύ φτωχότερο κόσμο, με πολλά προβλήματα αστάθειας σε όλα τα επίπεδα.

Η διαχείριση του κυνηγιού, σε έναν κόσμο 9 δις θα είναι αδύνατη αλλά ούτε και φέρει το ζητούμενο αποτέλεσμα. Επιπλέον ακόμα και σήμερα, στις περισσότερες περιοχές του κόσμου οι νόμοι δεν τηρούνται. Η βιοποικιλότητα θα σωθεί μόνο με την πλήρη κατάργηση του κυνηγιού, παράλληλα φυσικά με την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, κάτι επίσης εφικτό με την ανάλογη βούληση. Δεν θα πάψει βέβαια να υπάρχει παρανομία, αλλά αυτή θα εντοπίζεται ευκολότερα.

Δεν μπορούμε πλέον να κοιτάζουμε προς τα πίσω, όταν υπήρχε η πολυτέλεια να σκοτώνουμε κάποιον αριθμό ζώων υπολογίζοντας την βιωσιμότητα με όρους  αναπαραγωγής και να νομίζουμε πως τα πράγματα παραμένουν όπως τα γνωρίσαμε. Στο κοντινό μέλλον ασφαλώς αυτή η πολυτέλεια δεν υπάρχει γιατί ξεμείναμε από χώρο και πρέπει να συμβιώσουμε όλοι, άνθρωποι και μη στον ίδιο.     

Share |

Για τους τρεις νεκρούς της MARFIN

Share |Στο όνομα τριών απολύτως αθώων εργαζόμενων που δολοφονήθηκαν άδικα οφείλουμε να αλλάξουμε από σήμερα τον τρόπο μαζικής διαμαρτυρίας και να θυμόμαστε κάθε τέτοια μέρα τα ονόματά τους. 
Η αληθινή επανάσταση σήμερα στην Ελλάδα, είναι να μην πηγαίνει κανείς πλέον σε πορείες γιατί έχουν αποτύχει ως τρόπος διαμαρτυρίας. Πρέπει, με φαντασία σχεδιασμό και οργάνωση να βρεθούν άλλοι τρόποι να εκδηλωθεί η αντίθεση στην αδικία, χωρίς κανέναν κίνδυνο βίας. Ούτως ή άλλως, αν οι πορείες είχαν αποτέλεσμα, τώρα όλα τα πολιτικά και οικονομικά πράγματα στην Ελλάδα, όπου γίνονται και οι περισσότερες πορείες και μαζικές διαμαρτυρίες στην Ευρώπη, θα ήταν όλα θαυμάσια, σε σχέση με άλλες χώρες όπου γίνονται πολύ λιγότερες. Γιατί λοιπόν να συνεχίζεται κάτι που εμφανώς πάει όλο και χειρότερα και έχει μηδενικά αποτελέσματα κι επιπλέον κοστίζει σε ζωές αθώων; Γιατί να συνεχίζεται κάτι που ήδη μοιάζει με πόλεμο και μάλιστα πάντα με αθώα θύματα; Γιατί να συνεχίζεται κάτι που φέρνει όλο και πιο ακραίες καταστασεις;
Εφόσον γνωρίζεις εκ των προτέρων πως μια πορεία στο κέντρο της Αθήνας θα έχει βίαιη κατάληξη, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, όποιος και αν είναι αυτός, είσαι συνυπεύθυνος συμμετέχοντας, εκτός κι αν δεν καταδικάζεις τη βία αλλά την επιδιώκεις. Πιστεύω όμως πως πολλοί δεν το είχαν ακόμη συνειδητοποιήσει.
Εγώ προσωπικά δεν πήγα και δηλώνω πως δεν θα προσέλθω ούτε σε καμία άλλη για οποιονδήποτε λόγο. Ας γίνουν συμβολικές διαμαρτυρίες σε πλατείες, δρώμενα, εύστοχη και οργανωμένη κοινωνική ανυπακοή εκεί που χρειάζεται, εκεί που πονάει. Αλλά αυτή η ρουτίνα ανάμεσα στην Ομόνοια και το Σύνταγμα, που έχει μετατρέψει την Αθήνα σε πεδίο μάχης πρέπει να σταματήσει.
Κατά τα άλλα, αν δεν αλλάξει η νοοτροπία του άρπα κόλλα, της προχειρότητας και του εύκολου χρήματος και επιδειξιομανίας στην Ελλάδα, δεν θα πετύχουμε τίποτε καλύτερο, ούτε και καλύτερους πολιτικούς. Οι πορείες κι αυτές μια προχειρότητα είναι: αποτελούν εύκολες λύσεις διαμαρτυρίας αντί της κοινωνικής οργάνωσης και αλληλεγγύης που θα μπορούσε με εύστοχους τόπους να αντιδράσει δημιουργικά και συλλογικά.
Στις πορείες είμαστε όλοι ενωμένοι αλλά μετά, τρώμε ο ένας τον άλλον.

Θέλετε κοινωνικές αλλαγές στη Ελλάδα; Αποχή από τις πορείες! 

Το μακροοικονομικό εργαλείο της κρατικής σταθερότητας

Share |

Είναι γνωστό πως με το οικονομικό σύστημα που επικρατεί, βασισμένο σε έναν συνδυασμό μετά-Κεϋνσιανής και νεοκλασικής οικονομικής θεώρησης, μέσω του "κλασματικού αποθεματικού συστήματος της νομισματικής διεύρυνσης" (fractional reserve banking,) επιτρέπει στις τράπεζες ( κεντρικές και εμπορικές)  να αυξάνουν την ποσότητα χρήματος μέσω των δανείων, δανείζοντας χρήματα που ουσιαστικά δεν υπάρχουν μέσω μιας συγκεκριμένης διαδικασίας που πολλαπλασιάζει το χρήμα. Εφόσον η τράπεζα δανείζει το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων , κρατώντας μόνο ένα κλάσμα ως απόθεμα, υποχρεωτικά έχει λιγότερο χρήμα από το σύνολο των καταθέσεων. Επομένως, όταν δίνεται ένα δάνειο από μια εμπορική τράπεζα επεκτείνεται η παροχή χρήματος της οικονομίας με τη μορφή χρέους. Το δάνειο αυτό, (που προέκυψε από καταθέσεις άλλων) αν το καταθέσει ο δανειολήπτης σε άλλη τράπεζα ή σε άλλον λογαριασμό, επιτρέπει στην άλλη τράπεζα να δανείσει εκ νέου το ποσοστό που δικαιούται να μην κρατήσει ως απόθεμα και ούτω καθ εξής.

Αυτό μπορεί να μετρηθεί με έναν πολλαπλασιαστή που είναι n εξίσωση που υπολογίζει την μεγαλύτερη πιθανή αύξηση του χρήματος από το αρχικό πραγματικό ποσό.

Ως συνέπεια το χρήμα είναι ουσιαστικά χρέος και το χρέος είναι χρήμα,   γιατί επεκτείνεται ανάλογα με την ζήτηση για δάνεια προσφέροντας κέρδη από τους τόκους.

Αυτό παράγει πληθωρισμό, αυξάνει τις ανισότητες και προκαλεί περιοδικές κρίσεις και φυσικά δεν ελέγχεται ή ρυθμίζεται από τους πολιτικούς αλλά μη δημοκρατικές κεντρικές τράπεζες.   

Συνεπώς ο όγκος των χρημάτων που οφείλονται στις τράπεζες πάντα θα ξεπερνά τον όγκο χρημάτων που είναι διαθέσιμα σε κυκλοφορία. Νέα χρήματα πάντα θα απαιτούνται για να καλύψουν το συνεχές έλλειμμα μέσα στο σύστημα και τους τόκους. Αυτό σημαίνει, είναι πως μαθηματικά η αθέτηση πληρωμών και η χρεοκοπία είναι κυριολεκτικά μέρος του συστήματος. Σταθερά μεταφέρει πραγματικό πλούτο από τους ιδιώτες στις τράπεζες ενώ τα χρήματα που δανείζει η τράπεζα δεν υπήρχαν στην αρχή.

Το σύστημα αυτό (που συγκεντρώνει το χρήμα σε όλο και λιγότερους, χρεώνοντας όλο και περισσότερους), για να διατηρηθεί απαιτεί συνεχή ποσοτική οικονομική ανάπτυξη με την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης,  αυξάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ πολιτών και μεταξύ κρατών διότι πάντα κάποιος, στο τέλος μένει απ' έξω και δεν μπορεί να πληρώσει-- αφού η ποσότητα πραγματικού (όχι δανειακού) χρήματος δεν αρκεί για όλους.

Συνεπώς, η σταθερότητα  δεν είναι εφικτή μέσα σε αυτό το σύστημα που παγιδεύει τόσο τα κράτη, όσο και τους πολίτες,  επιχειρηματίες ή καταναλωτές. Αυτοί που δεν "μεγεθύνονται" διαρκώς απλώς μένουν έξω και χρεοκοπούν.

Ταυτόχρονα, επειδή το ποσό ύλης ενέργειας που μπορεί να παράγει ένα οικοσύστημα είναι περιορισμένο, ενώ η αύξηση του χρήματος απεριόριστη  ή αέναη μεγέθυνση που απαιτεί αυτό το σύστημα είναι αδιέξοδη και μη βιώσιμη, με τρομερές συνέπειες στην παγκόσμια οικολογία αλλά και τις οικονομικές ανισότητες που προκαλούν κοινωνικά προβλήματα.

Ποιο θα ήταν λοιπόν το εργαλείο να επιτευχθεί η κρατική σταθερότητα;

Η σταδιακή κατάργηση του πολλαπλασιαστή και η αλλαγή των ρυθμίσεων που επιτρέπουν στις τράπεζες να δημιουργούν χρήμα από χρέος,  με δύο λόγια απομάκρυνση από το κλασματικό τραπεζικό σύστημα.  

Το C.A.S.S.E. ( Center for the Advancement of Steady State economy--Κέντρο για την Προώθηση της Σταθερής Κρατικής Οικονομίας) προτείνει 15 βήματα για τον μετασχηματισμό της οικονομίας από μεγεθυνόμενη σε βιώσιμη. 

Το βήμα  9 στον κατάλογό τους είναι: Αλλαγή των τραπεζικών ρυθμίσεων αρχίζοντας από σταδιακή κατάργηση του κλασματικού τραπεζικού συστήματος ώστε το νομισματικό σύστημα να απομακρυνθεί από την δομή χρέους που απαιτεί διαρκή οικονομική ανάπτυξη. 

Τα άλλα 14,  μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ :

http://steadystate.org/discover/policies/

Συμπέρασμα: το μακροοικονομικό εργαλείο που χρειάζεται είναι η σταδιακή αύξηση του αποθεματικού κλάσματος των τραπεζών και ο δημοκρατικός έλεγχος των κεντρικών  τραπεζών.

Target cuts for reducing Greece's public spending for church, military and political parties

Share |

Greece is at such a critical point that it should be prepared to make deep cuts into the established order of doing things if it’s economy is to survive and become competitive. A number of difficult questions should be asked –I mention three:

1) Should Greek taxpayers continue to pay the salaries of the clergy? If things are left as they are, church staffing is now part of public spending, although the Greek Orthodox Church has sufficient income to be self sufficient. The church should also cease to object to taxation and offer their share.

2) A second question concerns the political parties: should they continue to employ thousands of civil servants, taken away from their original job positions for the purpose of serving party and politicians offices, where they receive extra bonuses? This not only represents an additional but not easily discernible budget for the state, but brings chaos into public service structuring: as employees are “removed” by the parties with political criteria, they have to be replaced or else voids appear in the public sector. When, eventually, they return to their normal positions, as after every election, a surplus of employee’s results. The practice also perpetuates a "client" style relation of politicians with public servants. Political parties in Greece receive sufficient state funding to employ their own professional staff and should not continue to rely on those “generously” provided by the state, thus doubling or tripling their burden to taxpayers while subtracting medical personnel to make photocopies in their offices. Political parties should and could create new jobs, not increase public spending.

3) Last but not least, the high costs of military expenditure should be looked into: it should immediately be reduced to a GDP percentage proportionate to the Greek economy, as in most other countries, much less than the preposterous present 4% or 5%, more than the US and well above European average. After all Greece and Turkey are allies in NATO and no invasion of the country is imminent.

Investment in general should aim to reinforce the competitive advantages of the country, such as civilization and environment: if Greece loses the advantage of protecting it’s attractive and diverse natural and man-made heritage and biodiversity it will lose it’s main asset for the kind of development suited for the country with global significance.

This domain has been overlooked by all governments and this negligence may well be one of the reasons for the loss of competitiveness. Significant investment should aim to ameliorate quality and lower the family budget for decent education, as no other investment will assure a prosperous economy in the future: it should be regarded as a fair counter balance for the debts future generations will have to pay because of our carelessness.      

Κρίση και Δημοκρατία

Share |
Το πρόβλημα είναι πως η δημοκρατία και η αναδιανομή είναι αδύνατη αν η δημιουργία χρήματος ελέγχεται από μη δημοκρατικές τράπεζες. Πρέπει να ελέγχεται από την πολιτική. 
Το οτι η Ελλάδα υπέκυψε πρώτη δεν είναι τυχαίο, αλλά δεν σημαίνει πως το πρόβλημα δεν υφίσταται εξ ίσου γι όλους, όλες τις χώρες.

25/3/10 και Ο.Υ.Κ.

Ο Σύγχρονος Ελληνικός Πολιτισμός και το δίδαγμα της 25ης Μαρτίου κατά ΟΥΚ.  

"Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,
Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,
Για την ελευθερίαν, να ζώσωμεν σπαθί,
πως είμαστ' αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθεί" 

Έγραφε ο Ρήγας Φεραίος κάποτε. Το θεωρήσαμε ήρωα του Ελληνικού έθνους και σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία. Αυτό μάθαμε στο σχολείο και με αυτά τα ιδανικά μεγαλώσαμε ως Έλληνες, και οι αρχές του είναι ανάμεσα σε αυτές που τιμούμε την 25η Μαρτίου. Την ελευθερία και την φιλία των λαών ανεξαρτήτως φυλής και χρώματος. 

Σήμερα όμως όσα μάθαμε μοιάζει να μην ισχύουν: θα πρέπει να ξαναμάθουμε πως μπαίνουμε, εξαναγκασμένοι από ανεξέλεγκτους θερμοκέφαλους, σε μια νέα εποχή του Ελληνικού Πολιτισμού: γινόμαστε ρατσιστές πλέον επισήμως  εφόσον αυτό εκδηλώνεται ανεμπόδιστα  και στις παρελάσεις μας, χωρίς την αυτόφωρη σύλληψη των δραστών όπως θα έπρεπε.  Λίγα μόλις μέτρα από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, εκπρόσωποι του "νέου πολιτισμού" μας, μας ενημερώνουν πως γίναμε πλέον αιμοδιψείς, πολεμοχαρείς, άφιλοι, επιθετικοί και ρατσιστές κατά των γειτόνων μας, ασχέτως αν ζήσαμε μαζί τους, μοιραστήκαμε την ίδια γη επί αιώνες και μαζί τους ξεσηκωθήκαμε για την ανεξαρτησία μας. Συνθήματα αιμοχαρή κατά των Αλβανών και υπέρ της φυλετικής μας καθαρότητας, που αγνοούν τελείως πόσοι από μας, τους Έλληνες είναι Αρβανίτες.     

Εμείς μάθαμε κάποτε πως οι Έλληνες είναι φιλόξενος και ειρηνικός λαός, πως τα κύρια μας επιτεύγματα είναι στη φιλοσοφία, στη τέχνη και τη δημοκρατία και Έλληνας είναι όποιος μετέχει του πολιτισμού, όχι όποιος έχει κάποια ανύπαρκτη και κατά φαντασία φυλετική καθαρότητα. Δεχτήκαμε ως Έλληνες ποιητές σαν τον Λόρδο Βύρωνα, που ύμνησαν τα ιδανικά μας. Ο Περικλής Γιαννόπουλος μας έμαθε πως ο Ελληνισμός έχει πάνω απ’ όλα σχέση με το τοπίο, το φως και τη Γη και όχι με κάποια συγκεκριμένη δήθεν ανώτερη φυλή. Εμείς όμως, εκτός από τις καταστροφές που επιφέραμε στο τοπίο μας και τη γη μας, θέλουμε να λεγόμαστε και ανώτεροι…  

Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, αυτό που συνέβη στην Ελλάδα κατά την διάρκεια της παρέλασης της 25ης Μαρτίου, που δικαίως προκάλεσε διπλωματικό επεισόδιο, διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και διέσυρε την εικόνα της χώρας μας σε όλο τον κόσμο, θα ισοδυναμούσε με ανταρσία και θα επέφερε σοβαρότατες κυρώσεις, επιεικώς αποστράτευση των ενόχων και θα εθεωρείτο ακραία βάρβαρο. Ο στρατός είναι εκεί να υπακούει στις επιλογές της πολιτικής της χώρας μας, να  εξασφαλίζει την ειρήνη και ασφάλεια μας και όχι το αντίστροφο: να παίρνει πρωτοβουλίες για τις διεθνείς μας σχέσεις και να μας βάζει σε περιπέτειες. Προφανώς εν τω προκειμένω δεν υπάκουσε σε εντολές ανωτέρων του, εκτός και αν τέτοιες ήταν οι εντολές αλλά δεν το γνωρίζουμε.   

Πρέπει να ζητηθεί η άμεση τιμωρία όσων συμμετείχαν σε αυτό το αίσχος και όλων όσων συμμετείχαν στην εκπαίδευση της συγκεκριμένης μονάδας των ΟΥΚ. Δεν αρκεί να καταδικάζεται στα λόγια από τους πολιτικούς η ενέργεια, δεν γίνεται να εθελοτυφλούμε θεωρώντας την μεμονωμένη με στόχο την αποσιώπηση και την λήθη ώστε να παραμένουν στη θέση τους οι φανατισμένοι κι οι αιμοβόροι που πληθαίνουν επικίνδυνα. 

Από πότε, ρωτάμε, κυριαρχεί το μίσος στον Ελληνικό Πολιτισμό; Πότε θα σταματήσει να διαστρέφεται το τι σημαίνει Ελληνικότητα και να ταυτίζεται με τον ρατσισμό, όπως επιθυμεί να παρουσιάσει η άκρα δεξιά του ΛΑΟΣ και άλλων (η οποία δεν καταδίκασε τα συνθήματα, προφανώς συμφωνεί με αυτά) στην οποία ουδείς από τα δύο κόμματα εξουσίας τολμά στα σοβαρά να αντιταχθεί.

Αν δεν υπάρξει κάθαρση, σιωπηλά η στάση αυτή κατ ουσία επικροτείται. Σύντομα θα κυριαρχεί σε συγκεκριμένους χώρους θέτοντας τη χώρα μας σε σοβαρό κίνδυνο, εφόσον η θρασύτατη ανυπακοή είναι ήδη εμφανέστατα δεδομένη. 

Πρέπει να απαλλαχθεί άμεσα ο πολιτισμός μας από τους επικίνδυνους διαστρεβλωτές του.

Να αποστρατευτούν άμεσα οι συμμετέχοντες και να τιμωρηθούν παραδειγματικά για την απαράδεκτη εκφορά ρατσιστικών συνθημάτων κατά την παρέλαση της 25ης Μαρτίου.  

Ποιος όμως τους έδωσε το θάρρος να προβούν σε μια πράξη που ουσιαστικά αποτελεί ανταρσία;

Θα πρέπει να αντικατασταθούν οι μιλιταριστικές, πολυέξοδες και αναχρονιστικές παρελάσεις με πολιτιστικές εκδηλώσεις μνήμης για αυτούς που πολέμησαν με αρχές την ελευθερία και τη συμφιλίωση αλλά και των ανθρώπων που δημιούργησαν και διατύπωσαν τα ιδανικά μας, όπως ο Ρήγας Φεραίος και πολλοί άλλοι ποιητές, όπως ο Κάλβος και ο Διονύσιος Σολομός.    

Της Ελλάδας Φρουρός

Αυτό που έμαθα στο σχολείο αλλά και όταν αργότερα πήγα στρατό είναι πως οι ένοπλες δυνάμεις είναι εκεί, να μας υπερασπιστούν όταν απειλείται η εθνική μας κυριαρχία. Σήμερα , όπως είπε μάλιστα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός αυτή απειλείται. Το είδαμε στην πράξη.  Ο στρατός οφείλει λοιπόν να μας προστατέψει και μπορεί να το κάνει πολύ απλά και ανώδυνα. Πως; Μειώνοντας στο 1% από το 4,5% του ΑΕΠ τα έξοδά του, ποσοστό που ισχύει στις περισσότερες χώρες. Ποιος ο λόγος να διατηρούμε  έναν στρατό που δεν μας υπερασπίζεται από τις πραγματικές απειλές; Πρέπει λοιπόν να ξεμάθω αυτό που έμαθα και να καταλάβω πως οι ένοπλες δυνάμεις έχουν άλλον ρόλο πλέον. Ας μου πείτε ποιόν. 

Ο Αναγνώστης και το Διαζύγιο

Ο Αναγνώστης και το Διαζύγιο

Τον τελευταίο καιρό έχει γεμίσει το mailbox μου με καταγγελίες εναντίον των εκδόσεων Άγρα για την απόλυση ενός υπαλλήλου, του Ντίνου Παλαιστίδη. Διάβασα φοβερά και τρομερά πράγματα για εργασιακούς μεσαίωνες, καταπίεση και κεραυνούς εν αιθρία με την αδικαιολόγητη απόλυση ενός συνδικαλιστή.  Τρομοκρατήθηκα. Το θέμα δεν μπόρεσε να παραμείνει αδιάφορο για μένα παρότι όλα αυτά τα αζήτητα ηλεκτρονικά μηνύματα τα διέγραψα. Όμως εκείνα συνέχιζαν και συνέχιζαν να έρχονται κάθε μέρα κι από άλλη πλευρά: μια πραγματική θύελλα πληροφόρησης για τις εκδόσεις Άγρα, τόσο πολλά που ανταγωνίζονται σε ποσότητα εκείνα που αφορούν την οικονομική κρίση που περνάμε. 

    

Γνωρίζω πολύ καλά τον Σταύρο Πετσόπουλο και κάτι από αυτά που διάβασα δεν ταιριάζει καθόλου με τον άνθρωπο που ξέρω. Μα είναι δυνατόν να άλλαξε ξαφνικά; να ξεπούλησε τις αρχές του; να έγινε στυγνός έμπορος; Μήπως κι εγώ εν τέλει δεν καταλαβαίνω επαρκώς τους ανθρώπους και τις κρυμμένες τους σκέψεις και βλέψεις; 

Στη ζωή αποκτάει κανείς φίλους, τους περισσότερους αλλά σταθερότερους από αυτούς τους γνωρίζει την εποχή του σχολείου. Έτσι γνώρισα κι εγώ  τον Σταύρο Πετσόπουλο. Παρότι λίγο μεγαλύτερος από μένα, λόγω κοινών ενδιαφερόντων και αξιών θα έλεγα, βρεθήκαμε στις ίδιες παρέες συχνά.  Από τότε βρισκόμαστε ελάχιστα αλλά κάθε φορά, κάτι από την παλαιά επικοινωνία που είχαμε φανερωνόταν ακόμη ζωντανό. 

Θα έλεγα πως παρακολουθούσα όλα αυτά τα χρόνια με ενδιαφέρον την πορεία του, μέσα από τις εκδόσεις του. Πίσω από κάθε νέο  βιβλίο που εξέδιδε  "διάβαζα" τις σκέψεις του, έβλεπα καθαρά τις επιλογές του και το γούστο του: έμοιαζε, απ' όσο μπορούσα να κρίνω, να παραμένει πιστός σε όσα έλεγε από την εποχή του σχολείου και λίγο μετά, όταν βρισκόμασταν πιο συχνά και κουβεντιάζαμε πιο τακτικά. Ένας άνθρωπος που κατάφερε να προσφέρει αλλά και να επιβιώσει κιόλας προσφέροντας, πολύ δύσκολο πράγμα. Ένας άνθρωπος που με σταθερότητα υπηρέτησε ένα όραμα. Παράλληλα ένοιωθα ότι κι εκείνος με παρακολουθούσε, από απόσταση και κυρίως μέσω κοινών φίλων, την πορεία μου μέσα από τους πολύπλοκους δαιδάλους της οικολογίας και του κινήματος για την προστασία της πανίδας που ακολούθησα κι έβλεπε το όραμα που καθοδηγούσε την δική μου ζωή μέσα από επιτυχίες, αποτυχίες και δυσκολίες. Τα πράγματα όμως ήρθαν έτσι, που δεν συνεργαστήκαμε ποτέ.  

Πάνω από όλα όμως θυμάμαι έναν διάλογο που είχαμε κάνει στο μικρό δωμάτιο που είχε στην ταράτσα του σπιτιού του κοντά στο Στάδιο. Βλέποντας πόσο τον ενδιέφερε η λογοτεχνία, τον ρώτησα: " Μα καλά, Σταύρο, εσύ γιατί δεν γράφεις;"  "Όχι" μου λέει. "Εγώ  ξέρω ποιος είμαι: είμαι αναγνώστης. Λατρεύω την λογοτεχνία ως αναγνώστης και με αυτό θα ασχοληθώ!"

Από κείνη τη στιγμή κατάλαβα τα πάντα: σκοπός του Σταύρου ήταν ως αναγνώστης να υπηρετήσει τους άλλους αναγνώστες και να τους κάνει περισσότερους, να μοιράσει την χαρά που ένοιωθε εκείνος διαβάζοντας. Στη σημερινή εποχή που όλοι μιλάνε και φλυαρούν όλο και πιο ακατάπαυστα ( δεν βγάζω τον εαυτό μου απ΄έξω, στους σχετικά φλύαρους ανήκω, γι αυτό γράφω τώρα) ένας άνθρωπος που επιμελώς σιωπά και βοηθά άλλους να σιωπούν αλλά και να αποκτούν αυτιά να ακούσουν είναι πολύτιμος. Ένας άνθρωπος που προωθεί συνειδητά την εσωτερική δημιουργικότητα της ανάγνωσης και άρα την αναβάθμιση της επικοινωνίας μας είναι μοναδικός. 

Αλλά είναι και αδύναμος: όταν χρειαστεί να μιλήσει, πως θα το κάνει; η φλυαρία των άλλων θα τον σκεπάσει. Δεν πήρα ούτε ένα μήνυμα υπεράσπισης των εκδόσεων  Άγρα, ενώ καταγγελίες έλαβα δεκάδες. 

Ο Σταύρος έγινε η ατμομηχανή της αναβάθμισης της ποιότητας του Ελληνικού βιβλίου. Όλα άλλαξαν από τότε που δημιούργησε και έθεσε σε κυκλοφορία την δικιά του αισθητική. Σήμερα οι μιμητές του είναι αναρίθμητοι. Παράλληλα φρόντισε επιμελώς να μην ανεβάσει τις τιμές για να είναι το βιβλίο κάτι προσιτό σε όλους. Ανέβασε το επίπεδο των μεταφράσεων πληρώνοντας καλύτερα τους μεταφραστές και επιλέγοντας την ποιότητα.  'Άνοιξε τα μάτια του Ελληνικού αναγνωστικού κοινού στον κόσμο, στην παγκόσμια λογοτεχνία. Συνέβαλλε στο να γίνουν γνωστοί πολλοί  νέοι Έλληνες ποιητές και λογοτέχνες, εκδίδοντάς τους, ασχέτως με τα εμπορικά κριτήρια, δημιουργώντας έναν κύκλο πνευματικών ανθρώπων γύρω από τις εκδόσεις, μια παραδοσιακή σχέση εκδότη- δημιουργού που ουσιαστικά έλλειπε από την Ελλάδα με εξαίρεση τις εκδόσεις Ίκαρος, παλαιότερα. Αναβάθμισε τα βιβλία τέχνης, έβαλε την φωτογραφία στο επίκεντρο, έβγαλε ξεχασμένους συγγραφείς, όπως ο Στρατής Δούκας από την λήθη και την αφάνεια, έβγαλε την ποιοτική αστυνομική λογοτεχνία από τα βίπερ και μας βοήθησε να την απολαύσουμε. Όλα αυτά έφεραν τα πάνω κάτω στο βιβλίο σήμερα, άλλαξαν τον τρόπο που διαβάζουμε, άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουμε...

Και τώρα; Μα τι έγινε; Τι συνέβη; Όλα αυτά, πήγαν στον βρόντο; Μποϋκοτάρουμε λοιόν τον στυγνό επιχειρηματία που όλως παραδόξως προσέφερε και στον πολιτισμό μας και μας έκρυβε τόσα χρόνια τις αληθινές προθέσεις του; Το αδίστακτο αφεντικό που κερδίζει σε βάρος των εργαζομένων του; 

Προσωπικά μπορώ να δώσω μία και μόνο ερμηνεία:  Ο Σταύρος καθοδηγείται από ορισμένες αρχές, συγκεκριμένη αισθητική και στόχο. Προφανώς, κατευθύνοντας με αυτόν τον τρόπο έναν εκδοτικό οίκο, θεωρούσε τους εργαζόμενους ως συνεργάτες, φίλους και περίμενε από αυτούς, καλώς ή κακώς, να μοιράζονται τις αρχές του, να μετέχουν στο όραμά του. Όποιος όμως έχει αρχές, πέρα από το χρήμα, πέφτει  δυστυχώς σε αντιφάσεις. Αν ήταν το χρήμα και το κέρδος που τον καθοδηγούσε το όλο ζήτημα θα ήταν πολύ πιο απλό: τόσες και τόσες απολύσεις έχουν γίνει και γίνονται καθημερινά. Δεν κατέληξαν όμως σε καταιγισμό καταγγελιών όσο αυτή, η μία και μοναδική που έγινε από την Άγρα μέσα σε τόσα χρόνια. 

Δυστυχώς όμως μια συνεργασία μπορεί να λειτουργεί κάτω από κάποιες προϋπόθεσης, κάτω από κάποιες άλλες όχι και ο χρόνος είναι μια μεταβλητή που μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω. Το αποτέλεσμα είναι κάποιες συνεργασίες να έχουν ημερομηνία λήξης λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων που προκύπτουν στην πορεία. Για να μην πολυλογώ και να με καταλάβετε εύκολα κάπως έτσι διαλύθηκαν και οι Beatles. 

Θα πρέπει λοιπόν, εικάζω βέβαια χωρίς να ξέρω, να δούμε την υπόθεση που προέκυψε περισσότερο με τους όρους ενός διαζυγίου παρά μιας απόλυσης, όπου  ένας επιχειρηματίας απολύει στυγνά έναν εργαζόμενο. Γνωστό πως μερικές φορές τα διαζύγια είναι θορυβώδη ενώ οι απολύσεις συνήθως ούτε που τις παίρνουμε χαμπάρι. 

Θα πρέπει να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τις εκδόσεις του, καταλαβαίνοντας τις αντιφάσεις που μπορεί να προκύψουν σε κάθε συμβίωση και να αφήσουμε την δικαιοσύνη να λύσει τα υπόλοιπα. Χωρίς τις εκδόσεις Άγρα ο πολιτισμός μας θα είναι φτωχότερος και οι αναγνώστες θα χάσουν τον εμπνευστή τους. Να μην ξεχνάμε όμως, πως ο αναγνώστης είναι αυτός που απολαμβάνει την φωνή των άλλων, αυτός που ακούει. Όταν όμως έρθει η στιγμή να πρέπει να μιλήσει είναι άφωνος, αδύναμος.   

Οικονομικές Μονοκαλλιέργειες

Χωρική ανισομέρεια οικονομικών δραστηριοτήτων και  μονοκαλλιέργειες

Από την μελέτη της οικολογίας μαθαίνουμε πως η σταθερότητα ενός οικοσυστήματος εξαρτάται από την ποικιλία των ειδών. Οικοσυστήματα όπως η τούνδρα στις πολικές ζώνες που έχουν λίγα είδη παρουσιάζουν τεράστιες μεταβολές από χρονιά σε χρονιά, εκρήξεις πληθυσμών ή απότομες μειώσεις. Αντίθετα, όσο πλησιάζουμε τα τροπικά και οι ποικιλία είναι μεγαλύτερη, η σταθερότητα αυξάνεται, βλέπουμε λιγότερες αυξομειώσεις.

Κάτω από την ματιά της πολιτικής οικολογίας ( που είναι τόσο η πολιτική της οικολογίας αλλά και η οικολογία της πολιτικής) η οικονομία, δεν είναι πολύ διαφορετική από ένα οικοσύστημα, ανθρωπογενές μεν, που όμως ρυθμίζει την σταθερότητα των κοινωνιών, αν πλουτίζουν, αν φτωχαίνουν, ποιοι πλουτίζουν, ποιοι φτωχαίνουν, ποιοι έχουν τροφή και ποιοι όχι, πότε και γιατί. 

Είναι εύλογο λοιπόν, πως σε όσο περισσότερους παράγοντες στηρίζεται η οικονομία, τόσο πιο σταθερή είναι. Οι διάφορες-- συχνά αστάθμητες-- εξωτερικές και εσωτερικές συνθήκες εύκολα θα επηρεάσουν τους καθοριστικούς παράγοντες ενός είδους οικονομίας εφόσον αυτοί είναι λίγοι και θα την αποσταθεροποιήσουν ή θα την υποβαθμίσουν, έστω κι αν έχει υπάρξει μια περίοδος ακμής, που έμοιασε να διαρκεί αιώνια. Αν η οικονομία είναι πολλαπλή, ποικιλόμορφη, μπορεί μεν να υπάρχουν αστάθειες ξεχωριστά σε κάθε μορφή ή πτυχή της, αλλά είναι πιθανότερο αυτές να μην συντονίζονται χρονικά ώστε να καταρρεύσει εύκολα το σύνολο αφού πάντα κάτι θα παραμένει όρθιο να στηρίζει τα άλλα.  

Χαρακτηριστικό στην Ελλάδα είναι το παράδειγμα την Καστοριάς, που βάσισε όλη της την οικονομική δραστηριότητα σχεδόν εξ ολοκλήρου σε έναν παράγοντα, τη γούνα. Σήμερα, μετά το πέρας της μακρόχρονης χρυσής εποχής λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και του ανταγωνισμού της Κίνας, η γούνα μπορεί να θρέψει μόνον έναν στους 10 από όσους έθρεφε παλαιότερα. Το αρνητικό αποτέλεσμα δεν είναι μόνο στα μεγάλα ποσοστά της ανεργίας αλλά και στο γεγονός πως ο νομός δεν έψαξε να αναπτύξει ταυτόχρονα άλλες μορφές οικονομίας, δεν απέκτησε ούτε τις υποδομές ούτε και την τεχνογνωσία, παραμέλησε παντελώς την παιδεία, που είναι βασικό συστατικό της οικονομικής ανάπτυξης και βρίσκεται σήμερα σε ένα αδιέξοδο σχετικά με την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει να ανορθώσει τα πράγματα και να μειώσει την ανεργία.    

Παρόμοια φαινόμενα έχουν συμβεί σε περιοχές που βάσισαν την οικονομία τους σε μία μόνον καλλιέργεια όπως τα καπνά, το μπαμπάκι και άλλα. Για κάποια χρόνια, μεγάλος αριθμός ανθρώπων συμπεριφέρεται συλλογικά σαν τους χρυσοθήρες: βλέπουν πως κάποιος κερδίζει από μια δραστηριότητα και τον μιμούνται όλοι, πολλαπλασιάζονται οι εξαρτώμενοι από την ίδια αγορά παράγοντας το ίδιο προϊόν και στο τέλος καταλήγει σε μια χωρική μονοκαλλιέργεια. 

Αυτή μπορεί να είναι ο τουρισμός, κάποια βιομηχανία ή βιοτεχνία, συχνά μπορεί να είναι και κλειστό επάγγελμα, όπως ήταν αυτό της γούνας. Ας μην ξεχνάμε πως ολόκληρες πολιτείες των ΗΠΑ που βάσισαν τον πλούτο τους σχεδόν αποκλειστικά στην αυτοκινητοβιομηχανία κόντεψαν να καταρρεύσουν ως το σημείο οι διευθύνοντες σύμβουλοι των εταιρειών να αναγκασθούν να ζητήσουν κρατική σωτηρία για να προλάβουν έστω και μερικώς την πλήρη κατάρρευση, την σχεδόν ολική ανεργία που θα προέκυπτε.  

Αυτό δεν είναι βέβαια ένα σύγχρονο φαινόμενο, στην ιστορία είναι πολλά τα παραδείγματα κοινωνιών που κατέρρευσαν γιατί βασίστηκαν σε ελάχιστους παράγοντες είτε εμπορίου είτε καλλιέργειας. Είτε η υποβάθμιση του περιβάλλοντος έφερε το τέλος της δραστηριότητας είτε άλλαξαν οι συνθήκες της αγοράς και μειώθηκε η ζήτηση το αποτέλεσμα ήταν σκληρό: κατάρρευση.   

Για την οικολογική οπτική γωνία που ταυτίζεται με αυτήν την βιωσιμότητας, παρότι πολλές περιοχές μπορεί να είναι πιο κατάλληλες από άλλες για την ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και αυτό, ως ένα βαθμό είναι θεμιτό και φυσικό, κάθε οικονομική μονοκαλλιέργεια έχει μια αναπόφευκτη ημερομηνία λήξης. Αποτελεί μια εύκολη παγίδα μέσα στην οποία μια κοινωνία αν πέσει, δύσκολα θα βγει. 

Η ελληνική οικονομία στο σύνολό της βάσισε την ευρωστία της επι μακρόν σε ελάχιστους μεγάλους παράγοντες: τον τουρισμό και την οικοδομή. Οι δύο αυτές μορφές οικονομίας, εκτός από το γεγονός πως στο βάθος ποικιλοτρόπως ανταγωνίζονται η μια την άλλη, κατέληξαν με τον χρόνο να προσφέρουν περισσότερο από την ζήτηση. Η διεθνής κρίση κυρίως είχε ως αποτέλεσμα σήμερα η χώρα μας να καταλήγει σαν ένας μεγάλος νομός Καστοριάς σε αδιέξοδο ως προς το πού πρέπει να στραφεί να ανορθώσει τα πράγματα, να μειώσει την ανεργία. Η αγροτική οικονομία για παράδειγμα έχει πλήρως παραμεληθεί. Το ίδιο και η τεχνολογία ή άλλες μορφές παραγωγής. 

Όσο και αν συζητήσει κι επιχειρηματολογήσει κανείς πως μπορεί να έγιναν συγκεκριμένα λάθη αναπτυξιακά στους δύο αυτούς τομείς και θα μπορούσε να ήταν καλύτερα τα πράγματα, πιστεύουμε πως αν οι δύο μορφές αυτές οικονομικής ανάπτυξης είχαν παραμείνει σε μικρότερη κλίμακα αλλά παράλληλα είχαν αναπτυχθεί και άλλοι παράγοντες, σήμερα, η πραγματική οικονομία της χώρας μας δεν θα ήταν σε τέτοιο κίνδυνο, ούτε και η ανεργία θα ήταν τόσο μεγάλη. Θα μπορούσαν, οι πολλαπλοί παράγοντες να μεγεθύνονται ή να μικραίνουν αναλόγως, αλλά ποτέ να μην κινδυνεύουν με αφανισμό. Εργαζόμενοι θα μπορούσαν να μετακινούνται ή τα έσοδα θα επαρκούσαν για την κοινωνική ασφάλιση και τα επιδόματα των ανέργων που προκύπτουν.

Τεράστια σημασία έχει όχι μόνο οι οικονομικές δραστηριότητες να είναι ποικίλες σε μια περιοχή, νομό, χώρα αλλά και να μην ανταγωνίζονται η μια την άλλη: θα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται ώστε να μπορούν σε περιόδους κρίσεων να στηρίξουν η μια την άλλη. Παράδειμα η τουριστική ανάπτυξη θα έπρεπε να συνδέεται με την τοπική αγροτική οικονομία και να την ενισχύει αντί να την ανταγωνίζεται με εισαγωγές.    

Παίρνοντας το παράδειγμα του τουρισμού και της οικοδομής είναι εύλογο πως η ανοικοδόμηση εξοχικών, μειώνει τη ζήτηση για ξενοδοχεία, ενώ παράλληλα καταστρέφοντας το τοπίο μειώνει σε πολλές περιπτώσεις την ελκυστικότητα του τουριστικού προϊόντος. Παράλληλα κάπου η ζήτηση τελειώνει.  Ας μην ξεχνάμε πως η φούσκα της πρόσφατης κρίσης  ξεκίνησε από την οικοδομή.

Συμπεραίνουμε λοιπόν, πως η ποικιλότητα της οικονομίας θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο παράγοντα μέτρησης της βιωσιμότητας εξετάζοντας την κάθε περιοχή σε όποια κλίμακα θέλουμε. Προτιμούμε περισσότερες δραστηριότητες σε μικρότερες κλίμακες παρά υπέρ-μεγεθύνσεις ορισμένων παραγόντων. Ταυτόχρονα, οι παράγοντας ποιότητα (όποια οικονομική δραστηριότητα αφορά) δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παραμελείται η να περνάει σε δεύτερη μοίρα. 

Τέλος, έχει εξαιρετική σημασία να εξετάζονται λεπτομερώς οι αλληλεπιδράσεις μιας δραστηριότητας πάνω στην άλλη, κάτι που συνήθως αγνοείται ως παράγοντας μέτρησης της βιωσιμότητας.  Αν βλέπουμε τις μορφές της οικονομικής δραστηριότητας ως ξεκομμένες από το σύνολο, είναι πολύ πιθανό να πέσουμε έξω στους υπολογισμούς και η δραστηριότητά μας να έχει ημερομηνία λήξης που δεν αναγράφεται δυστυχώς στη συσκευασία, ώστε να την γνωρίζουμε από πριν.