Τι είναι επιτέλους αυτό το Green new deal;

Share |Μερικές φορές τα πράγματα αλλάζουν ανάλογα με τη ματιά μας, την οπτική μας γωνία. Χωρίς αμφιβολία, όταν μια καταστροφή, όπως η διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, παράγει ΑΕΠ επειδή χρήματα αλλάζουν χέρια, ο τρόπος που μετράμε την οικονομία είναι βαθιά προβληματικός. Συμπεράσματα κι  αποφάσεις είναι κι αυτές σε λάθος κατεύθυνση. Η πρόταση των Πράσινων για την οικονομία, η οικολογική μεταρρύθμισή της, δεν είναι μια πρόσθεση μερικών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών στο σημερινό οικοδόμημα, όπως εξαγγέλλουν πολλά άλλα κόμματα, αποκαλώντας το «Πράσινη ανάπτυξη».  Αποσκοπεί στην ριζική αλλαγή του συστήματος, αρχίζοντας από σημαντικές τομές στον τρόπο που μετράμε την ανάπτυξη και το ΑΕΠ, δείκτες που μέχρι σήμερα καθορίζουν όλες τις πολιτικές επιλογές, ανάμεσά τους και του ΔΝΤ.  Πρέπει να απομακρυνθούμε από τους παραδοσιακούς οικονομετρικούς δείκτες και να κοιτάξουμε άλλα δεδομένα: το οικολογικό αποτύπωμα, την κοινωνική υγεία, την μόρφωση, την ισότητα, την ποιότητα ζωής, και βάσει αυτών θα πρέπει να καθορίζονται οι στόχοι, οι ρυθμίσεις και οι διορθώσεις των οικονομικών κύκλων.  
Οι πράσινοι λοιπόν στρέφουν το πηδάλιο της οικονομίας: Αντί να αποτελεί αυτοσκοπό, τίθεται στην υπηρεσία των ανθρώπων και του πλανήτη. Αυτό απαιτεί περιορισμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ώστε από «καζίνο» εξυπηρέτησης σπεκουλαδόρων να τεθεί στην υπηρεσία της πραγματικής οικονομίας και των αληθινών μας αναγκών. Η κρίση μόνη της δείχνει την έξοδο. Κοινωνικά και περιβαλλοντικά κόστη μέχρι τώρα μετριούνται ως «εξωτερικότητες» στο σύστημα, κάτι ανάλογο με τις «παράπλευρες απώλειες» των πολέμων. Όμως αυτά ακριβώς τα κόστη τα  πληρώνουμε με την όλο και μεγαλύτερη ανισότητα, με την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ανασφάλεια για το μέλλον που όλοι νοιώθουμε. Στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, όπου συμμετέχουν και οι Έλληνες, άνοιξε ένας ευρύτατος διάλογος πάνω στα μακροοικονομικά εργαλεία του Green New Deal. Το τελικό κείμενο θα ψηφιστεί στο συνέδριο του Ταλίν το φθινόπωρο. Περιλαμβάνει από αλλαγές στον ρόλο των κεντρικών τραπεζών για την αποφυγή συστημικών κινδύνων, μέχρι την προσαρμογή του συμφώνου σταθερότητας για να υποδεχτεί την ριζική αλλαγή του τρόπου παραγωγής. Επίσης καλύτερη ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση αλλά και στήριξη μικρών τοπικών εναλλακτικών οικονομικών πρωτοβουλιών. Αντίθετα, οικονομικοί κολοσσοί «too big to fail» θα πρέπει πλέον να υποχρεώνονται σε τεμαχισμό. Στόχος δεν είναι η χρηματοδότηση κάποιων «πράσινων» επενδύσεων, αλλά ο μετασχηματισμός ολόκληρου του μοντέλου. 
Η πράσινη πρόταση είναι φυσικά Ευρωπαϊκή. Γιατί; Γιατί στην Ενωμένη Ευρώπη εναποθέτουμε τις ελπίδες να ξεκινήσει μια τέτοια αλλαγή, αφού οι αξίες, όσο κι αν έχουν λοξοδρομήσει, ίσως ακόμη παραμένουν κοντά στα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία των συλλογικών αγαθών.  Αν θέλουμε πλούτο λοιπόν, ας πάψουμε να μετράμε τα πάντα με το χρήμα κι ας κοιτάξουμε τις αξίες. Κι ο Greenspan, στο βιβλίο του «Age of Turbulence», παραδέχεται πως στο κάτω- κάτω η οικονομία δεν είναι παρά θέμα παιδείας και πολιτισμού.  Πρώτη λοιπόν κι απολύτως εφαρμόσιμη πρόταση των πράσινων είναι να αρχίσουν  η Eurostat και οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες να συλλέγουν στοιχεία που υποστηρίζουν τους εναλλακτικούς (κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς) δείκτες και να τα δημοσιεύουν δίπλα στους κλασσικούς. Ίσως έτσι γίνει επιτέλους κατανοητό πως μεγέθυνση δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε περισσότερες θέσεις εργασίας, ούτε σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Ίσως και να τα διακυβεύει.