Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Ακόμη κι αν ληφθούν τα πιο αυστηρά εφαρμόσιμα μέτρα περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ένα μεγάλο μέρος της ζημιάς έχει ήδη γίνει εφόσον πάνω από έναν αιώνα βασίσαμε τον πολιτισμό μας σε ενέργεια που όχι μόνο είναι πεπερασμένη αλλά μας βλάπτει κιόλας. Το παράδοξο δυστυχώς είναι ότι ενώ είχε προβλεφθεί το πρόβλημα από επιστήμονες τουλάχιστον από την δεκαετία του 50, (ανοίξτε τώρα τον υπολογιστή σας και δείτε απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ παραγωγής του Frank Capra, στο http://www.youtube.com/watch?v=0lgzz-L7GFg του 1958 ), πολλές κυβερνήσεις, ανάμεσα στις οποίες και η δικιά μας, δεν έχουν ακόμη πεισθεί ότι τα μέτρα είναι αναγκαιότητα για την επιβίωση του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε. Δεν πρόκειται για κάποιο κακό όνειρο από το οποίο μπορούμε όποτε θέλουμε να ξυπνήσουμε. Επίσης πρόκειται για κάτι στο οποίο ο καθένας μας έχει κάποιες ευθύνες όσο δεν εφαρμόζει τα λίγα που μπορεί, τα οποία δεν είναι καθόλου ασήμαντα αν εφαρμοστούν από πολλούς. Όμως διανοηθείτε πόσο απροσμέτρητες είναι οι ευθύνες των κυβερνώντων που είναι υπεύθυνοι να κάνουν αυτά που δεν μπορούμε εμείς ατομικά. Μέρος βέβαια της ατομικής μας ευθύνης είναι η απαίτησή μας από τις κυβερνήσεις να δράσουν.
Από την άλλη η καταστροφολογία, παρά τα ήδη απτά δείγματα ότι οι προφητείες αληθεύουν (δείτε τις φετινές πυρκαγιές και τους καύσωνες), δεν θα έπρεπε να είναι καθόλου απαραίτητος τρόπος πειθούς. Λίγοι έχουν πραγματικά συνειδητοποιήσει πόσο θετικά θα είναι τα οφέλη σε όλα τα επίπεδα από την δημιουργία ενός καθαρότερου πλανήτη, χάρις στην απεξάρτηση από το πετρέλαιο, σε επίπεδο οικονομίας, ειρήνης και ισότητας. Σήμερα είναι εφικτό να παραχθεί ενέργεια ακόμη και από τα αποφάγια μας. Είναι απόλυτα λογικό το πόσο πολύ μια τέτοια πρακτική και άλλες ανάλογες, σε μεγαλύτερη κλίμακα από την σημερινή θα αλλάξουν τελείως τις δομές της οικονομίας. Κάθε τοπική κοινότητα θα μπορεί να λύνει ένα
μεγάλο μέρος από τα προβλήματά της μόνη της, χωρίς εξαρτήσεις εισαγωγών από περιοχές που διαθέτουν πολύτιμα ορυκτά. Αυτό θα μειώσει τις διεθνείς εντάσεις και εν δυνάμει μπορεί να ελαφρύνει το πρόβλημα της φτώχιας.
Εγώ πάντως στεναχωριέμαι ιδιαίτερα που στην Ελλάδα δεν υπάρχει χωριστός κάδος περισυλλογής των βιο-απορριμμάτων. Πρόκειται για μια απίστευτης κλίμακας σπατάλη πόρων, που αγγίζει τα όρια του ανήθικου.
Ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή δεν είναι λοιπόν μόνο για την αποφυγή μιας πιθανής καταστροφής (γράφω «πιθανής» για να ικανοποιήσω και όσους αρνούνται την κλιματική αλλαγή, αλλά βρισκόμαστε σε ασφαλή δρόμο να κάψουμε κι άλλα τόσα στρέμματα το επόμενο καλοκαίρι). Είναι για την δημιουργία ενός κόσμου με διαφορετικές και καλύτερες ισορροπίες που θα προκύψουν από την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό είναι το στοίχημα. Μέχρι να τον δημιουργήσουμε όμως, πολλά από αυτά που γνωρίζουμε για τον πλούτο της φύσης γύρω μας αναπόφευκτα θα χαθούν. Χωρίς αμφιβολία, ο προηγούμενος αιώνας απέδειξε πόσο μπορεί να επιταχυνθεί ο ρυθμός εξαφάνισης ειδών. Στον εικοστό πρώτο αιώνα αναμένουμε έναν ρυθμό ισάξιο της εποχής που χάθηκαν οι δεινόσαυροι. Ας τα αποχαιρετήσουμε όπως τους αξίζει. Ελπίζω να διαψευστώ, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να προετοιμαστούμε μα ζήσουμε σ΄ έναν κόσμο χωρίς:
1) Πολικές αρκούδες -- λόγω της εξάρτησής της από τους πάγους- Η καθυστέρηση της πήξης των πάγων υποχρεώνει τις αρκούδες ( που εξαρτώνται από το χειμερινό κυνήγι) να χάσουν κρίσιμα αποθέματα λίπους από το σώμα τους με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η αναπαραγωγή τους ικανότητα και η ποσότητα γάλατος που μπορούν να παράγουν τα θηλυκά για τα μικρά τους. Ήδη έχει αποδειχτεί ότι έχουν μειωθεί οι γεννήσεις κατά 15%, παρότι η προστασία ορισμένων ειδών φώκιας έχει προσωρινά ευνοήσει τις αρκούδες ορισμένες περιοχές.
2) Βάτραχους και αμφίβια γενικώς
Μεγάλη ευαισθησία ακόμη και σε κλιματικές αλλαγές, ευαίσθητα σε μυκητιάσεις που συνδέονται με κλιματικές αλλαγές . Συγκεκριμένα έχουν ήδη εξαφανιστεί 70 από τα 110 είδη βατράχων Αρλεκίνων από την κεντρική και νότια Αμερική επειδή η υπερθέρμανση έχει προκαλέσει περισσότερες συννεφιές τις μέρες (που έγιναν πιο δροσερές) αλλά οι νύχτες ζεστάθηκαν. Αυτό ευνόησε μύκητες που σκοτώνουν τους βατράχους. Τα αμφίβια γενικώς δεν έχουν την δυνατότητα να μετακινηθούν σε άλλες ευνοϊκότερες περιοχές αν διαταραχτεί ο βιότοπός τους.
3) Πιγκουίνους
Λόγω εξάρτησης από τους πάγους της Ανταρκτικής για την αναπαραγωγή τους.
4) Κριλλ ( μικροσκοπικά γαριδόμορφα καρκινοειδή της ανταρκτικής)
Βάση της τροφικής αλυσίδας στην Ανταρκτική , ο βιολογικός τους κύκλος διαταράσσεται, 80% μείωση σήμερα
5) Φάλαινες
Εξαρτώνται άμεσα από το Κρίλλ
6) Μεταναστευτικά πουλιά
Λόγω διαταραχής των κύκλων των εντόμων δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε σχέση με τα μη μεταναστευτικά και ο ανταγωνισμός είναι προς όφελος των μη μεταναστευτικών. Οι κύκλοι των εντόμων έρχονται νωρίτερα με αποτέλεσμα να τρώνε καλά τα μη μεταναστευτικά είδη και τα μεταναστευτικά να φτάνουν κατόπιν εορτής.
7) Φώκιες
Λόγω εξάρτησης από τους πάγους από θαλάσσια ρεύματα, ψάρια, κοραλιογενείς υφάλους ανάλογα με το είδος
8) Κοράλια Η άνοδος της θερμοκρασίας διαταράσσει την συμβιωτική σχέση που έχουν με μικροσκοπικά φύκη. Χωρίς τα φύκη τα κοράλια αποχρωματίζονται και πεθαίνουν. Επίσης απειλούνται από τις αλλαγές των θαλάσσιων ρευμάτων και τις εντονότερες καταιγίδες.
__________________
Πολλές αποδείξεις υπάρχουν ότι διάφορα είδη μετακινούνται καθώς η κλιματική αλλαγή αναπόφευκτα επηρεάζει τους βιότοπούς τους. Όλα πάνε βορειότερα, στο ημισφαίριό μας. Τα παραδείγματα είναι όλο και περισσότερα: νέα είδη πεταλούδων καταγράφονται στη Φινλανδία ενώ πέρσι προσπάθησαν να φωλιάσουν εκεί πελαργοί για πρώτη φορά. Στο Τέξας πολλά είδη πουλιών, πεταλούδων και φυτών επεκτείνονται βορειότερα κατά 600 μέτρα τον χρόνο. Στην Μεγάλη Βρετανία έχουν καταγραφεί μετακινήσεις χερσαίων ειδών από 30 ως 60 χιλιόμετρα βορειότερα μέσα στα τελευταία 25 χρόνια ενώ στην ίδια χώρα, θαλάσσια είδη ζώων και φυτών έχουν μετακινηθεί 150 χιλιόμετρα βορειότερα τα τελευταία 50 χρόνια. Η ζώνη της τούνδρας υποχωρεί κατά 5 μέτρα τον χρόνο.
Αν θέλουμε να τουλάχιστον να αποφύγουμε την εξαφάνιση των ειδών που μπορούν έστω να προσαρμοστούν μετακινούμενα, είναι αυτονόητο ότι το σημερινό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών θα πρέπει και έχει κι αυτό κινούμενη ευελιξία. Δεν θα πρέπει οι δρυμοί να θεωρούνται στατικοί αλλά μάλλον να προσανατολιστούμε προς την δημιουργία μεγάλων διεθνών «διαδρόμων» βορρά – νότου από φυσικές προστατευόμενες περιοχές, προβλέποντας ποια είδη θα πάνε πού, κάτι που φυσικά δεν είναι αδύνατο. Κι εδώ στην Ελλάδα, ας κοιτάξουμε να μελετήσουμε τι γίνεται τώρα στην Αίγυπτο χωρίς τον Νείλο γιατί τέτοιο ποτάμι δεν έχουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου