Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2008

Πράσινοι στην Φινλανδία


Το Φινλανδικό Πράσινο κόμμα είναι ένα από το πιο πετυχημένα της Ευρώπης. Μετά την Αυστρία ( 11%) και το Λουξεμβούργο (11,6%) κι έχοντας ξεκινήσει από το 1983 με 1,4%, μετά από σταθερή άνοδο έφτασαν στο 8%. Το ποσοστό τους είναι σήμερα ελάχιστα κατώτερο των Γερμανών ( 8,1%). Βρίσκονται σε κυβερνητικούς συνδυασμούς από το 1995 μέχρι το 2002. Το 2002 διαφώνησαν με τους Σοσιαλδημοκράτες για την δημιουργία ενός ακόμη πυρηνικού σταθμού (του πέμπτου στη χώρα) και προτίμησαν να επιστρέψουν στην αντιπολίτευση διαλύοντας την παραδοσιακή τους συνεργασία. Σήμερα συμμετέχουν και πάλι στην κυβέρνηση με νέα συνεργασία με τη δεξιά, μετά τις εκλογές του 2003, με δύο υπουργούς ( Εργασίας και Δικαιοσύνης) αλλά και σύμβουλο του πρωθυπουργού για ζητήματα κλιματικής αλλαγής.

Μπαίνοντας για πρώτη φορά στο γραφείο τους φέτος τον Οκτώβριο, χωρίς προηγούμενο τηλεφώνημα, έτυχα θερμής και φιλόξενης υποδοχής, παρότι τους ξάφνιασα και παρά τον φόρτο εργασίας που επικρατούσε λόγω της προετοιμασίας για τις δημοτικές εκλογές σε ένα χρόνο. Το γραφείο τους είναι αρκετά μεγαλύτερο από το δικό μας στην Αθήνα, ούτε τεράστιο όμως ούτε κι επιβλητικό. Απλό, σεμνό και άνετο. Δείχνει μεν επαγγελματική οργάνωση αλλά διατηρεί στοιχεία αυθόρμητου αυτοσχεδιασμού. Έξι εργαζόμενοι για το κόμμα και οι σύμβουλοι των εκλεγμένων.

Ανέλαβε να κουβεντιάσει μαζί μου και να με ενημερώσει η Tanja Remes, σύμβουλος της ευρωβουλευτίνας Satu Hassi. Η Tanja είναι επίσης υπεύθυνη για τις διεθνείς σχέσεις αλλά και συγγραφέας (υπό ετοιμασία) ενός βιβλίου για την ιστορία τους.

Έμαθα ότι όλα ξεκίνησαν πριν από 30 σχεδόν χρόνια, όταν το οικολογικό κίνημα συσπειρώθηκε γύρω από την επικείμενη καταστροφή ενός υγρότοπου. Λίγο μετά, το 1983, χωρίς να υπάρχει επίσημο καταχωρημένο κόμμα, παρά τα αρνητικά προγνωστικά, έφτασαν το 1,4% και εξέλεξαν δύο βουλευτές από ανεξάρτητες πράσινες λίστες.

Στη συνέχεια ήρθαν δύσκολες μέρες. Το θέμα των μεγάλων εσωτερικών προβλημάτων ήταν αν θα έπρεπε η όχι οι πράσινοι να ακολουθήσουν ένα «παραδοσιακό κομματικό μονοπάτι» ή θα έπρεπε να διαφέρουν ριζικά από το συμβατικό πολιτικό σκηνικό. Το 88, όταν αποφασίστηκε τελικά να ιδρυθεί κόμμα, πολλοί από τους φανατικούς «αντι-κομματιστές» αποχώρησαν, παρότι είχαν εξεταστεί όλα τα υπέρ και τα κατά.

« Δεν είχαμε ποτέ αποκλεισμό από τα ΜΜΕ όπως αντιμετωπίσατε εσείς » μου είπε η Tanja « όμως η δημοσιότητα που παίρναμε ήταν πολύ συχνά αρνητική. Οι εφημερίδες προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια άσχημη εικόνα χρησιμοποιώντας τις διαφωνίες μας». Παρόλα αυτά, δεν υπήρξε διακοπή στην άνοδό τους ούτε και ανάπαυλα της παρουσίας τους στο πολιτικό σκηνικό. Το 1991 ανέβηκαν στο 6,8%. Σχετικά με την επιτυχία τους ο Pekka Haavisto ( βουλευτής από το 87 και πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος ) γράφει: «Η επιτυχία μας, όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, βασίζεται στο γεγονός ότι διατηρήσαμε ως κεντρικά μας θέματα τόσο το περιβάλλον όσο και τα κοινωνικά ζητήματα. Στην Φινλανδία οι πράσινοι βρίσκονται «στη μέση» με τέτοιο τρόπο που γίνονται ελκυστικοί τόσο σε αριστερούς όσο και σε δεξιούς. Κρατήσαμε επίσης καλές επαφές με τις ρίζες του οικολογικού κινήματος και τις ΜΚΟ. Ακόμη, με την εναλλαγή προσώπων οι ψηφοφόροι είχαν κάθε τόσο νέα πρόσωπα να διαλέξουν.»

Επίσης, έδωσαν μεγάλη σημασία στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο Pekka Sauri, πρώην πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Ελσίνκι γράφει « Είμαι τυχερός που έχω συμμετάσχει σε ένα από τα πιο επιτυχημένα από εκλογική άποψη πράσινα κόμματα στην Ευρώπη κι ελπίζω ότι κάτι από την εμπειρία μας μπορεί να είναι χρήσιμο για τους πράσινους σε άλλες χώρες. Μου φαίνεται ότι το μέλλον βρίσκεται στην τοπική αυτοδιοίκηση. Χρειάζεται να αποδείξουμε σε τοπικό επίπεδο την αξιοπιστία μας και με αυτή τη βάση να προχωράμε. Παρότι καταφέραμε να επιβάλουμε την παρουσία μας στο πολιτικό τοπίο, πολλά πράσινα κόμματα σε διάφορες χώρες απέτυχαν εκλογικά. Χρειάζεται οι πράσινοι να δημιουργήσουν αναγνωρίσιμες και πειστικές πολιτικές σε κοινωνικά ζητήματα όπως υγείας, απασχόλησης και μετανάστευσης. Αυτά τα θέματα έχουν βέβαια συζητηθεί εδώ και δεκαετίες μέσα στο πράσινο κίνημα, όμως χρειάζεται περισσότερη σαφήνεια αν θέλουμε να διατηρήσουμε την ορμή μας. Δεν αρκεί να επαναλαμβάνονται πεπαλαιωμένες στερεότυπες φράσεις.

« Η επιτυχία μας» είπε η Tanja, σε μια δεύτερη συνάντησή μας για καφέ, «οφείλεται και στο εξής: αν και δεν είχαμε στις λίστες μας διάσημες προσωπικότητες ως υποψήφιους, όλοι όσοι εξελέγησαν δεν έμειναν στη σκιά, αδρανείς στα πίσω έδρανα της βουλής όπως μια μεγάλη πλειοψηφία βουλευτών άλλων κομμάτων. Έκαναν την παρουσία τους έντονη και αισθητή με αποτέλεσμα να προβληθεί και να ανέβει η εικόνα μας ως κόμμα. Όλοι τους τώρα είναι γνωστά και σεβαστά πρόσωπα.»

Το κόμμα τους σήμερα έχει 3.000 μέλη, αριθμό που θεωρούν μη ικανοποιητικό και πρόκειται να κάνουν τα πάντα για να τον αυξήσουν. Κατά την δική μου άποψη, η επιτυχία τους βρίσκεται και στην εσωτερική τους οργάνωση: Λαμβάνω, ως μέλος των Φιλανδών πράσινων ( ζω εν μέρει εδώ) , 2 email την εβδομάδα με πλήρη ενημέρωση για όλες τις δραστηριότητες που είναι ποικίλες και συχνά προσαρμοσμένες στην Φιλανδική παράδοση και τρόπο ζωής. Για παράδειγμα εκτός από σεμινάρια σε τυπικούς συνεδριακούς χώρους μέσα στα κτήρια της βουλής γίνονται και συναντήσεις μέσα στη σάουνα. Οι δραστηριότητες είναι πολύμορφες και απευθύνονται σε ποικίλο κοινό. Λαμβάνω μια φορά την εβδομάδα την εφημερίδα. που δυσκολεύομαι ακόμα να διαβάσω αλλά βλέπω ότι συμπεριλαμβάνει ποικίλα θέματα όχι μόνο πολιτικά. Μπορώ ακόμη να συμμετέχω στην τοπική ομάδα της γειτονίας που μένω όταν είμαι εδώ αλλά και σε θεματικές ομάδες. Καταφέρνουν να μου κρατούν το ενδιαφέρον και να με κάνουν να νοιώθω αισιόδοξος, παρά τα προβλήματα.

Αν και αρχικά σκέφτηκα ότι είμαστε πολλά χρόνια πίσω, γρήγορα κατάλαβα ότι το επίπεδο του Φινλανδικού πράσινου κόμματος μπορεί κάλλιστα να επιτευχθεί και στην Ελλάδα με πολύ μεγάλες ταχύτητες. Πολλά από τα πρώιμα στάδια, φάσεις και διαφωνίες έχουν ήδη ξεπεραστεί, εμπειρία υπάρχει, η ωριμότητά μας είναι εδώ. Οι Έλληνες έχουν πλέον, όπως έχει φανεί και μέσα από την πολύχρονη δράση ενός πολύ μεγάλου αριθμού ΜΚΟ, ήδη αποκτήσει ένα υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής συνείδησης, παρότι παραμένουν απαισιόδοξοι για το μέλλον, δύσπιστοι για την πολιτική αλλά και για την ίδια τους τη χώρα. Αν καταφέρουμε να τους μεταδώσουμε μια ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει στην πράξη, οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές.

Δεν υπάρχουν σχόλια: