Οικολόγοι Πράσινοι και κρατική χρηματοδότηση

"Η κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων και η κρίση του πολιτικού συστήματος" 

"....Στο περιβάλλον της σύγχρονης "επαγγελματικής πολιτικής" που έχει δημιουργηθεί και η οποία αποδυναμώνει όλο και περισσότερο τα σύγχρονα κόμματα ως "εθελοντικές ενώσεις πολιτών", μεταβάλλοντάς τα σε ένα είδος "επιχειρήσεων", αντιλαμβάνεται κανείς ότι η κρατική χρηματοδότηση είναι κατ' ουσία αυτή που "συντηρεί" οικονομικά τα κόμματα. Αποτελεί, δηλαδή, το θεσμικό εγγυητή της κρατικής εξάρτησης των κομμάτων και, επιπλέον, αποτελεί το βασικότερο μοχλό για τον "από τα πάνω" έλεγχο του πολιτικού συστήματος..."

Το υπόλοιπο άρθρο εδώ:

Του Χριστόφορου Βερναρδάκη, Λέκτορα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Επιστημονικού Συμβούλου της εταιρείας VPRC

Ακολουθούν σκέψεις μου με αφορμή τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό των Οικολόγων Πράσινων στο Πανελλαδικό Συμβούλιο (21-22/11/09) που έγινε στην Μεγαλόπολη Αρκαδίας και κοινοποιείται η επιστολή μου προς τη Γραμματεία.

____________________

Πολλοί, ακόμη και μέλη των Οικολόγων Πράσινων, άθελά τους ίσως, έχουν συνηθίσει πλέον στην στερεότυπη ιδέα ότι η πολιτική σημαίνει κυνισμός και ατομικό συμφέρον. Πιστεύουν πως αν δεν είσαι κυνικός οφείλεις να γίνεις, γιατί αλλιώς δεν μπορείς ν' αντεπεξέλθεις στις απαιτήσεις του πλέγματος συμφερόντων της πολιτικής και θα μείνεις απ' έξω. Αυτή η αντίληψη όμως τείνει να τους καταστήσει ένα κακέκτυπο των άλλων κομμάτων και να τους απομακρύνει από την προστιθέμενη αξία που θα μπορούσαν να δώσουν στο πολιτικό σύστημα.

Προσπαθώντας να αξιοποιήσουν, νομίζοντας πως έτσι θα πετύχουν περισσότερα, όλα αυτά που τους προσφέρει το κράτος, ιδίως την υπέρμετρη χρηματοδότηση και το δικαίωμα απόσπασης πολλών δημοσίων υπαλλήλων δημιουργούν σταδιακά ένα κλειστό κόμμα αυτοσκοπό και όχι πλέον μέσο ανοιχτό σε όλους για την προώθηση μιας άλλης άποψης για το ποιο είναι το πρώτο κοινό μας καλό: το περιβάλλον. 

Δεν αντιλαμβάνονται όμως πως αυτό που αποπειρώνται να πετύχουν δεν βοηθάει ούτε να αυξήσουν το ποσοστό τους. Στην προσπάθειά τους να αντιστοιχήσουν τον εαυτό τους με το υπόλοιπο δεδομένο πολιτικό σκηνικό, με όποια μέσα οικονομικά ή επικοινωνιακά, κατορθώνουν αντί να περάσουν πιο πλατειά το μήνυμά τους στην κοινωνία να αλλοτριωθούν, πράγμα που κάνει ένα οικολογικό κόμμα ουσιαστικά περιττό για πολλούς πλέον ως επιλογή ψήφου.    

Πολλοί που εμπλέκονται στις επιλογές δικαιολογούν τον εαυτό τους (από μέσα τους), πιστεύοντας  πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, και μάλιστα, όσο καλύτερος ο σκοπός, τόσα περισσότερα μέσα αγιάζει. Όμως ο τρόπος που ασκείται η πολιτική, για μένα, είναι σύμφυτος με το αποτέλεσμα, όσο καλές κι αν είναι οι προτάσεις. Το τελευταίο που έχουν ανάγκη οι πολίτες είναι ένα ακόμη κόμμα ανάμεσα στα άλλα, να προσπαθεί, με τα ίδια γνωστά μέσα, στηριγμένο στο ίδιο δημόσιο χρήμα των φορολογουμένων να ζητά την ψήφο τους χωρίς να προτείνει έναν ριζικά διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της πολιτικής που να είναι ανοιχτός στην κοινωνία, χωρίς να αποτελεί πραγματικά μια εναλλακτική λύση χρήσιμη τόσο σε συγκυβέρνηση όσο και σε αντιπολίτευση. 

Εγώ νομίζω ότι ένας άλλος τρόπος άσκησης της πολιτικής μπορεί να είναι εφικτός και πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να το πετύχουμε. Ο μόνος τρόπος που μπορούμε να συμβάλουμε είναι με το να είμαστε εμείς διαφορετικοί.      

Λίγο πριν από τις Ευρωεκλογές, σε συνέντευξη τύπου με παρόντα όλα τα στελέχη μας, είχα δηλώσει "Εμείς οι Οικολόγοι πράσινοι δεν είμαστε κόμμα επαγγελματιών πολιτικών, ούτε και σκοπεύουμε να γίνουμε". Δυστυχώς, η υπέρμετρη κρατική χρηματοδότηση προς τα κόμματα, που στην καταχρεωμένη Ελλάδα είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, τείνει να διαψεύσει την σιγουριά με την οποία είχα κάνει αυτήν την αισιόδοξη δήλωση.     

Αφού διάβασα χθες το άρθρο "Η κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων και η κρίση του πολιτικού συστήματος" που είχε δημοσιευτεί από το 2006, συνειδητοποίησα ότι δεν έχω και πολλά να προσθέσω σε αυτά που ανέλυσε τότε ο κύριος Βερναρδάκης, γιατί είναι σκέψεις που έχω εδώ και κάποιον καιρό, όταν από τον Ιούνιο αρχίσαμε να συζητάμε στην πράξη πως θα αξιοποιήσουμε την κομματική κρατική χρηματοδότηση που επιτέλους πήραμε χάρις στην εκλογή Ευρωβουλευτή. 

Διαφωνώ ίσως εν μέρει στις προτάσεις του Κ Βερναρδάκη γιατί νομίζω πως απλώς η κρατική επιχορήγηση θα έπρεπε σήμερα να μειωθεί στο μισό ή το ένα τρίτο για όλα τα κόμματα με σοβαρές διατάξεις διαφάνειας για τις "δωρεές" ιδιωτών όπως και ανώτατα όρια. Θα έπρεπε η επιχορήγηση να είναι τόση ώστε να καθιστά αναγκαίο ένα ποσοστό εθελοντισμού σε όλα τα κόμματα, σε όλο το φάσμα της πολιτικής και να ευνοεί την συμμετοχή μη-επαγγελματιών.

      

Νοιώθω σήμερα, ως μέλος των Οικολόγων Πράσινων ότι ζω τα συμπτώματα μιας απόπειρας μετάλλαξης του κόμματος από κινηματικό, ανοιχτό στην κοινωνία, με πολλά εθελοντικά χαρακτηριστικά σε κάτι άλλο που δεν μπορώ να περιγράψω ακόμη, μιας και βρισκόμαστε εν τω γίγνεσθαι και τα κουτάλια ανακατεύουν ακόμη τη σαλάτα.

Από το συνέδριο του Ιουνίου είχα προτείνει ότι θα έπρεπε εμείς ως κόμμα να επιστρέψουμε στην κοινωνία το 50% της επιχορήγησης, μέσω χρηματοδότησης έργων χρήσιμων για την κοινωνία και το περιβάλλον, πχ. επαναφορά βιοτόπων, πρόληψη πυρκαγιών, αποτροπή ρύπανσης, μικρά έργα για βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις ή έργα που θα διευκόλυναν την αποκέντρωση ή συμβολή σε ζητήματα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολλά άλλα. Αυτή η πρότασή μου, αποτελούσε ουσιαστικά προεκλογική μας δέσμευση, στις εθνικές του '07, όμως ξεχάστηκε, παρόλο που πολλά από τα μέλη μας την επικρότησαν. 

Σήμερα, πολλούς μήνες μετά το συνέδριο, το κόμμα αδυνατεί να υιοθετήσει  αυτήν την πρόταση, μιας και πολλοί σκέπτονται ότι η κρατική επιχορήγηση (που είναι αρκετά πάνω από 2εκ ευρώ συν τις αποσπάσεις δημοσίων υπαλλήλων) "μπορεί και να μην φτάνει".

Αυτή η  δήλωση για την κρίση μου δείχνει αξιοθρήνητο μικρομεγαλισμό σε σχέση με το ποσοστό μας που δεν μεγάλωσε τόσο όσο θα μπορούσαμε. Δήλωση που δείχνει ταυτόχρονα πολιτική μυωπία, γιατί είμαι βέβαιος πως οι πολίτες θα εκτιμούσαν τη διάθεσή μας για οικολογικά χρήσιμες πράξεις και θα μας το ανταπέδιδαν με εμπιστοσύνη.  

Στην πράξη, όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς χρηματοδότηση καταφέραμε πολλά. Φτάσαμε την πρώτη εκλογή. Με πολλά χρήματα όμως τώρα πλέον, απ' όσο μπορώ να καταλάβω και αντιλαμβάνομαι δεν φαίνεται να κάνουμε ίσου πολλά, ίσως και λιγότερα ως αποτέλεσμα και ως απήχηση στην κοινωνία. Πάντως όχι τόσα που να αντιστοιχούν στο ύψος της χρηματοδότησης.   

Παράλληλα, πιστεύω πως οι φορολογούμενοι πληρώνουν τους δημοσίους υπαλλήλους για την συγκεκριμένη εργασία για την οποία έχουν προσληφθεί και όχι για να αποσπώνται από τα διάφορα κόμματα προς όφελος της "κομματικής περιχαράκωσης" του καθενός από αυτά και του βολέματος των δικών του. Έχει κι αυτό το κόστος του για τον προϋπολογισμό της χώρας και το χρεωνόμαστε όλοι.

  

Εμείς λοιπόν θα έπρεπε να είχαμε δηλώσει αμέσως την αντίθεσή μας με αυτό το σύστημα, που κοστίζει πολλά στους πολίτες, πολλά στη χώρα μας.    

Σε μια χώρα, που σήμερα , στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, οφείλει να κάνει οικονομία στα δημόσια έξοδα, εμείς, οι Οικολόγοι Πράσινοι έπρεπε να είμαστε οι πρώτοι που θα δείξουμε πώς αυτό είναι εφικτό και όχι να τρέχουμε να αξιοποιήσουμε κάθε δεκάρα που μας δίνει απλόχερα το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να προσλάβουμε, να αποσπάσουμε, να ανοίξουμε γραφεία παντού, γραφεία για κάθε πολιτική μας κίνηση και να λένε μερικοί από μας ότι "και λίγα είναι".     

Πιστεύω πως οι πολίτες δεν θέλουν να βλέπουν τα γραφεία μας δίπλα σε αυτά των άλλων κομμάτων. Δεν θέλουν τίποτε που θα δείχνει την ομοιότητά μας με αυτά, θέλουν κάτι νέο, φρέσκο, όχι μόνο νέες ταμπέλες σε κτήρια, κάτι που να κάνει την ελπίδα πράξη με μια νέα νοοτροπία πολιτικής. 

Θέλουν από μας πράξη, συμπαράσταση και αγώνα στα οικολογικά προβλήματα και ένα υπόδειγμα κόμματος που προάγει τον εθελοντισμό στην πολιτική και την συμμετοχή των πολιτών, πέρα από την παλαιοκομματικού τύπου πρακτική που δεν συμβαδίζει με το κοινό συμφέρον των πολιτών και της χώρας.  

Παρά το πρόβλημα αυτό που έχω διαγνώσει, παραμένω ολόκαρδα στο κόμμα των Οικολόγων Πράσινων, προκειμένου να προσπαθήσω όσο περνάει από το χέρι μου να αποφύγουμε αυτή τη πεπονόφλουδα. Δεν μπορώ βέβαια να μην εκφράσω δημόσια κριτική μου, ελπίζοντας πως, με πίεση, οι προτάσεις μου, αν είναι σωστές, αργά ή γρήγορα θα εισακουστούν.   

      

Δημοσιεύω λοιπόν εδώ επιστολή μου προς το Πανελλαδικό συμβούλιο των Οικολόγων Πράσινων, στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας, 20-21/11/09 για το θέμα της αντιμετώπισης της κρατικής χρηματοδότησης εκ μέρους μας.  

Προς το Πανελλαδικό Συμβούλιο και την Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων.

Ομολογώ ότι αυτή η κατάσταση που επικρατεί από τον Ιούνιο με προτεινόμενα γραφεία από δω, γραφεία από κει, γραφεία σε όλη τη χώρα, με κτήρια ολόκληρα πολυώροφα να προτείνονται, υπάλληλοι από δω υπάλληλοι από κει να προσληφθούν, αμειβόμενοι, αποζημιούμενοι, αποσπάσεις, διαφορές και διχογνωμίες για το ποιος θα πρωτοπροσληφθεί ποιος αποκλείστηκε και γιατί, πού θα πρωτονοικιάσουμε, σε ποια πόλη, γιατί εκεί και όχι εδώ, υπάλληλοι και έξοδα που κοστίζουν στην κοινωνία, όπως σωστά επισημαίνει κι ο Νίκος Χρυσόγελος, αλλά και αυτός δεν προτείνει τίποτε πέρα από ένα φύλλο συκής κάποιας χρησιμότητας μας για την κοινωνία που μας δικαιολογεί.

Η εικόνα σπατάλης συμπληρώνεται με προτάσεις για πομπώδη, φιλόδοξα «Πράσινα Ιδρύματα».  

Αποκαλύπτεται μέσα από όλα αυτά ότι πάσχουμε από αξιοθρήνητο μικρο-μεγαλισμό αν αναλογιστεί κανείς το πενιχρό ολοένα μειούμενο ποσοστό μας, το οποίο προδίδει την αδυναμία μας, με τον τρόπο που προσπαθούμε μέχρι τώρα, να αγγίξουμε την κοινωνία. Όλα  αυτά με κάνουν όλο και περισσότερο να νοιώθω ξένος, όλο και πιο αποξενωμένος από τους λόγους για τους οποίους μπήκα στο κόμμα.

Σκεφτήκαμε ποτέ ότι όλα αυτά τα έξοδα αφαιρούνται από τον προϋπολογισμό μιας χώρας στα πρόθυρα της χρεοκοπίας; Ότι πρώτιστή μας μέριμνα θα έπρεπε να είναι οι εξοικονόμηση χρημάτων;     

Άντ’ αυτού όμως τι κάνουμε; Απλώς αναπαράγουμε την Ελληνική Πραγματικότητα χωρίς να προσπαθούμε να αλλάξουμε έστω και το παραμικρό. Τίποτε δεν προσφέρουμε στην Ελληνική κοινωνία, εκτός από το "βόλεμα" μελών ενός ακόμη κόμματος εκτός των ήδη υπαρχόντων, με δημόσιο χρήμα σε ένα κατεστημένο σύστημα, σε μια στραβή κατάσταση, που μυρίζει έντονα κυνισμό και παλαιοκομματισμό με οικολογική επικάλυψη ως άλλοθι.  Απλώς συμβάλουμε κι εμείς να βουλιάξουμε την Ελλάδα χάρις στην κομματική μας περιχαράκωση, βάζοντας το κομματικό μας συμφέρον πάνω από το κοινό.

Πως τα καταφέρνουν, συνάδελφοί μου Έλληνες Οικολόγοι Πράσινοι, οι Φιλανδοί πράσινοι με ΕΝΑ ( μάλιστα ΕΝΑ μόνον ! ) κεντρικό γραφείο, πολύ μετρίου μεγέθους, και μια ντουζίνα δραστήρια επαγγελματικά στελέχη μόνον, ( προσμετρώντας τους εργαζόμενους για τους βουλευτές κι ευρωβουλευτές, όλοι μαζί στο ίδιο γραφείο…) και παίρνουν 10% στις εθνικές εκλογές; 20% στην πρωτεύουσα στις δημοτικές;

Γιατί εμείς χρειαζόμαστε αίφνης τόσα περισσότερα από αυτούς, χρήματα που μας τα δίνει το κράτος μας το Ελληνικό, αποδεδειγμένα φτωχότερο, με πολύ μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος από το Φιλανδικό που έχει μηδενίσει το χρέος του;

Πως τα βγάζουν πέρα εκείνοι, με κρατική χρηματοδότηση  50-60 χιλιάδες ευρώ ανά βουλευτή, (σε μια χώρα με 150 βουλευτές μόνον)-- δηλ περίπου 600.000- 700.000 ευρώ τον χρόνο, συν τις συνδρομές των μελών. Οι αποσπάσεις δημοσίων υπαλλήλων εκεί θα ήταν κάτι ανήκουστο. Πέρα από μια σφικτή ομάδα εργαζόμενων, που δεν μετέχουν στα όργανα του κόμματος, όλα τα υπόλοιπα είναι εθελοντικά.  

Πως γίνεται και ξεχάσαμε τελείως τις προεκλογικές υποσχέσεις μας να επιστρέψουμε πίσω στην κοινωνία κάτι από όλα αυτά που σκοπίμως  απλόχερα μας δίνει το κράτος από τα χρήματα του προϋπολογισμού για να μας αλλοτριώσει; Πως αγνοήσαμε τη δέσμευσή μας να στρέψουμε ένα ποσοστό της κρατικής χρηματοδότησης σε έργα χρήσιμα για το περιβάλλον και την κοινωνία;  

Πως αγνοούμε ότι η υπερβολική χρηματοδότηση των κομμάτων, οι αποσπάσεις δημοσίων υπαλλήλων  και ορισμένοι άλλοι ανάλογοι τυπικοί ή άτυποι θεσμοί έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της πτώχευσης; Χρειάζονται όντως τόσα χρήματα τα κόμματα για να υπάρξουν;  

Κύριοι, μοιάζει όταν σας ακούω να συζητάτε για γραφεία και προσλήψεις, ότι με χαρά πατάτε την πεπονόφλουδα που σας στήνουν, αυτήν που στήνει το Ελληνικό σύστημα στο οποίο μπήκαμε εκλέγοντας ένα άτομο στην Ευρωβουλή.

Επιπλέον, όλα αυτά, ως τακτική αποδεδειγμένα ΔΕΝ βοηθούν την άνοδο των ποσοστών μας.

Ως αποτέλεσμα, της κοντόφθαλμης αξιοποίησης των ευκαιριών μας, αν εξακολουθήσουμε έτσι, κάποια στιγμή θα τα χάσουμε σχεδόν όλα. Οι ψηφοφόροι που μας προτιμούν μας θέλουν διαφορετικούς από τους άλλους, χρήσιμους τόσο στις προτάσεις μας όσο και ως νοοτροπία κομματική. Τούτη τη στιγμή  όμως δημιουργούμε στρατιές απογοητευμένων.        

Οι προτάσεις μου λοιπόν συνοπτικά είναι οι εξής:

Προϋπολογισμός (γενική κατανομή)

20% Κεντρικά έξοδα και δράσεις

30% Έξοδα περιφέρειας

50% Επιστροφή χρημάτων στη χώρα μέσω δράσεων για το περιβάλλον και την κοινωνία

1) Κεντρικά γραφεία στην Αθήνα (20% προϋπολογισμού), διαχείριση από Πανελλαδικό Συμβούλιο και γραμματεία. 

2) οι ΠΚ κρατούν τις συνδρομές των μελών τους και μοιράζονται το υπόλοιπο 30% με δικές τους προτεραιότητες επιλογών με βάση λίστα συμφωνημένων επιλογών/μορφών/μεθόδων δράσης, όπου επιλέγουν όσες θεωρούν από αυτές σημαντικές για την περιοχή τους. Μοίρασμα χρημάτων στις ΠΚ με βάση συντελεστή αριθμού μελών, απόστασης από μεγάλη πόλη ( μεγάλη απόσταση=περισσότερα), κοινής μεθοδολογίας καταγραφής αναγκών.   

3) Μικρός αριθμός επαγγελματικών στελεχών κεντρικά όλοι σε ένα γραφείο, όχι αποσπάσεις (ως πολιτική δήλωση για τους λόγους που προανέφερα) οι αποσπασμένοι να επιστρέψουν στις εργασίες τους για τις οποίες πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Οι ΠΚ αυτοχρηματοδοτούν εργαζόμενους αν θέλουν.

4) Το «Πράσινο Ίδρυμα» να έχει ως κύριο στόχο την χρηματοδότηση δράσεων για το περιβάλλον και την κοινωνία, στο ύψος του 50% του προϋπολογισμού μας. Διοικείται από αιρετό ΔΣ από το συνέδριο, με συγκεκριμένη θητεία και εναλλαγή. 

Διακεκριμένα πρόσωπα μπορούν να είναι τιμητικά μέλη, χωρίς αποφασιστική αρμοδιότητα αλλά συμβουλευτική. 

Στους υπόλοιπους στόχους θα περιλαμβάνεται η Τεκμηρίωση, η Ενημέρωση και ο Εθελοντισμός για το περιβάλλον και την κοινωνία με χωριστές για το κάθε θέμα επιτροπές. Συστεγάζεται με τα κεντρικά-- όχι χωριστά γραφεία.   

5) Θεματικές ομάδες: χρηματοδοτούν μόνο δράσεις συγκεκριμένες είτε μέσω ιδρύματος είτε μέσω κεντρικού προϋπολογισμού, κατόπιν αιτήσεώς τους.