Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2009

Η παλαιότερη και πιο βιώσιμη Δημοκρατία;


Οι κοινωνίες των Υψιπέδων της Νέας Γουινέας είναι από τις πιο βιώσιμες στην ιστορία του πλανήτη. Έχουν διατηρήσει τον ίδιο τρόπο ζωής εδώ και επτά χιλιάδες χρόνια. Πρωτόγονες μεν, αλλά εξαιρετικά εξελιγμένες στο ζήτημα της προσαρμογής στο περιβάλλον τους αλλά και της εισαγωγής καινοτομιών και εξεύρεσης λύσεων για αντιμετώπιση προβλημάτων.
Μεγάλοι πληθυσμοί, κατά περιοχές σχεδόν τόσο πυκνοί όσο στην Ολλανδία, χάρις σε ένα δικό τους σύστημα καλλιέργειας αλλά και παράλληλης διατήρησης του δάσους καταφέρνουν να ζουν χωρίς περιβαλλοντική υποβάθμιση, που θα έφερνε και το αναπόφευκτο τέλος των κοινωνιών τους και θάνατο από πείνα.
Σας μεταφράζω σήμερα ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Jared Diamond, Collapse, που μελετάει πως και με ποιες επιλογές, διάφορες κοινωνίες έχουν είτε αποτύχει είτε επιτύχει να υπερνικήσουν τα περιβαλλοντικά τους προβλήματα και τα προβλήματα βιωσιμότητας και να επιβιώσουν ή να καταρρεύσουν αντίστοιχα, καταλήγοντας βέβαια στο μεγάλο ερωτηματικό του σήμερα και αναλύοντας ψύχραιμα τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά της σημερινής παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας.
..............................................................................................................................................................
"Παρουσίασα την καλλιέργεια δασών στα υψίπεδα της Νέας Γουινέας σαν ένα παράδειγμα συλλογικής επίλυσης περιβαλλοντικών προβλημάτων παρόλο που δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες από κει να μας πουν με ποιες διαδικασίες υιοθετήθηκαν οι τεχνικές. Όμως δεν μπορεί παρά να είναι συλλογικές επειδή οι κοινωνίες των υψιπέδων της Νέας Γουινέας είναι εξαιρετικά και ακραία δημοκρατικές στον τρόπο λήψης αποφάσεων. Μέχρι την άφιξη των Ολλανδών το 1930 δεν υπήρχε κάποια πολιτική ενοποίηση της περιοχής: μόνο χωριά που είτε ανταγωνίζονταν μεταξύ τους είτε συνενώνονταν σε προσωρινές συμμαχίες εναντίον άλλων χωριών.
Σε κάθε χωρίο αντί από ηγέτες κληρονομικούς ή αρχηγούς υπήρχαν απλώς άτομα που τους ονόμαζαν "οι μεγάλοι" που μόνο με την δύναμη της προσωπικότητας είχαν περισσότερη επιρροή από άλλους, αλλά ζούσαν στις ίδιες συνθήκες με τους υπόλοιπους, καλλιεργώντας τον κήπο τους. Για να πάρουν αποφάσεις – ακόμα και σήμερα-- κάθονταν όλοι μαζί και μιλούσαν, μιλούσαν, μιλούσαν.
Οι "μεγάλοι" δεν μπορούσαν να δώσουν διαταγές, μπορεί να έπειθαν τους άλλους να υιοθετήσουν τις προτάσεις τους, μπορεί και όχι. Για όσους έρχονται απ' έξω σήμερα, που περιλαμβάνει όχι μόνο άτομα σαν κι εμένα, αλλά και τους ίδιους τους εκπρόσωπους του κράτους της Νέας Γουινέας, αυτή η διαδικασία τους φέρνει σε αμηχανία γιατί δεν μπορείς να πας σε κάποιον διορισμένο αρχηγό να λάβεις μια γρήγορη απάντηση για αυτό που θες. Πρέπει να έχεις την υπομονή να περιμένεις να συζητήσουν για ώρες ή και μέρες, όπου κάθε μέλος του χωριού έχει την δικιά του γνώμη να προσφέρει."

Με τον ίδιο τρόπο, εμείς οι ΟΠ, θέλουμε έναν δημόσιο διάλογο, που να περιλαμβάνει όλους τους κατοίκους του μεγάλου χωριού Ελλάδα. Δεν λέω πλέον "πολίτες" γιατί υπάρχουν τόσοι κάτοικοι που δεν έχουν σήμερα τα δικαιώματα πολίτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: