Οι ξυπόλυτοι στ΄ αγκάθια

Share |
Φαίνεται πως εν τέλει, παρόλο που πάντα ( ναι, πάντα) το μετανιώνουμε, δεν ψηφίζουμε ιδέες, συλλογικότητες και πράξεις αλλά πρόσωπα. Γι αυτό και το "σύστημα" έρχεται σε αμηχανία ενώπιον ενός μη αρχηγικού κόμματος. Ως σύστημα εννοώ εδώ οτιδήποτε έθιμα & συνήθειες ακολουθούμε χωρίς να θέτουμε σε αμφισβήτηση, χωρίς να εξετάσουμε αν εμπεριέχουν αντιφάσεις ή είναι δίκαιες, σωστές και ωφέλιμες για μας. Ο τρόπος που έχουμε προγραμματιστεί να επικοινωνούμε απλώς απαιτεί επιτακτικά πρόσωπα κι εμείς δεν αναλογιζόμαστε το γιατί. Χωρίς αυτά, όσο καλές κι αν είναι οι ιδέες και τα προγράμματα είναι καταδικασμένα μέχρι να βρουν τα πρόσωπά τους και μάλιστα τα "αρχηγικά", τους "επικεφαλείς" τους, όχι απλά εκφραστές. Το κυνήγι των αρχηγών βέβαια συνεπάγεται πολλά παρατράγουδα και παρεκτροπές που όλοι τα βλέπουμε, αλλά στην ίδια παγίδα πέφτουμε πάντα. Το βλέπουμε και τώρα, γι άλλη μια φορά στις αυτοδιοικητικές εκλογές όπου πληροφορούμαστε πολύ περισσότερα για τους "επικεφαλείς" υποψήφιους και τις κόντρες τους, εσωκομματικές ή όχι, παρά για τις ιδέες τους, τις διαφορές τους και το πρόγραμμά τους. 

Ομως και στην κορυφή της χώρας, η ίδια λογική μάλλον επικρατεί. Παρόλο που από το 86, με την αλλαγή του Συντάγματος του αφαιρέθηκε κάθε αποφασιστική αρμοδιότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκπροσωπεί ως πρόσωπο, έστω συμβολικά ακόμη και σήμερα το στερεό έδαφος στο οποίο πατάμε. Όμως η προεδρία επιλέγει να είναι πρόεδρος μόνο για το 97% των Ελλήνων. Το υπόλοιπο 3% (περίπου) ψηφίζει ένα κόμμα χωρίς αρχηγό. Όταν το 2006 το κόμμα του ΛΑΟΣ ήταν μόνον στην Ευρωβουλή, εδέχθη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να δει τον αρχηγό του κόμματος κύριο Καρατζαφέρη κι ας μην ήταν ακόμη στην Ελληνική. Σήμερα, που στο ίδιο επίπεδο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης βρίσκονται οι Οικολόγοι Πράσινοι, οι παρακλήσεις της συλλογικής γραμματείας τους (που αλλάζει και κάθε χρόνο) να τους δεχτεί ως φορέα, έχουν καταστεί επιμόνως άκαρπες. Προφανώς ή έλλειψη αρχηγού αποπροσανατολίζει τη γραμματεία του προέδρου και καθιστά τις ιδέες που εκπροσωπούνται από μια συλλογικότητα από "εθιμοτυπικά" αχώνευτες μέχρι ακατανόητες επικοινωνιακά. Άλλη γλώσσα μιλάνει αυτοί οι ξυπόλυτοι στ' αγκάθια της επικοινωνίας και της πολιτικής από αυτήν που ομιλείται μέχρι τώρα. Πως το κατ εξοχήν πρόσωπο θα συναντήσει μια έννοια;

Ίσως μάλιστα, η έλλειψη αρχηγού να είναι και αυτή που αποπροσανατολίζει τόσον καιρό τα ΜΜΕ και μοιράζουν τόσο άνισα τον τηλεοπτικό τους χρόνο ανάμεσα στα κόμματα. Άλλωστε, μια συλλογικότητα ή μια ιδέα δεν είναι και εύκολο αντικείμενο κουτσομπολιού όσο ένας αρχηγός με τους επιτελείς του, ούτε και τόσο πετυχημένος δημιουργός ειδήσεων. Μήπως λοιπόν πρέπει να αρχίσουμε να αμφισβητούμε αυτά που έχουμε συνηθίσει; Μήπως οι "αρχηγοί" παντός είδους δεν είναι εν τέλει και οι πιό κατάλληλοι να μας εκπροσωπήσουν;   

2010-- Το έτος των Οικολογικών Καταστροφών

Share |Χωρίς αμφιβολία το 2010, ακόμη κι αν δεν φτάσαμε στο τέλος του, ασφαλώς μπορεί ήδη να θεωρηθεί ένα έτος πολύ μεγάλων οικολογικών καταστροφών που θα έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Μετά την διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, που είναι η χειρότερη που έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία, ήρθαν οι δασικές φωτιές στην Ρωσία, πρωτοφανείς σε έκταση και ένταση, σημάδια όμως ενός μέλλοντος που μας περιμένει χάρις στο κλίμα που αλλάζει. Οι υψηλές θερμοκρασίες στην δυτική Ρωσία αποτελούν πρωτόγνωρο φαινόμενο και οι φωτιές είναι παγκόσμια τραγωδία. Όλα όμως δείχνουν πως σε λίγα χρόνια τέτοιες ζέστες θα είναι κανόνας. Κι αν καίγονται τα δάση στα βόρεια, τι θα απογίνει στα νότια; Τι θα απομείνει εδώ, γύρω από τη Μεσόγειο; Ήδη το νοιώσαμε το καλοκαίρι του 2007, όταν κάηκε η μισή χώρα μας.   
Δεν γράφω όμως αυτό το σημείωμα για να απαριθμήσω τις καταστροφές που όλοι ξέρουμε από τις ειδήσεις. Αυτές μπορούν να μειωθούν, να απαλυνθούν ή να αποφευχθούν αν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα. Η πραγματική καταστροφή όμως είναι πως δεν φαίνεται κάτι τέτοιο να συμβαίνει. Οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα και επιμένουν με νύχια και δόντια σε μικρόνοα αλλά πρόσκαιρα κερδοφόρα σχέδια, συχνά καταπατώντας δικαιοσύνη και ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να πετύχουν. 
Θα σταθώ σήμερα σε ένα παράδειγμα:   Πρόσφατα πληροφορήθηκα, από φίλη Ρωσίδα δημοσιογράφο, ότι εν μέσω μιας φλεγόμενης Ρωσίας που χάνει τα δάση της, στις 28 Ιουλίου 2010 μια ομάδα πολιτών, κατασκήνωσε μέσα στο δάσος Himki , κοντά στη Μόσχα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επικείμενη καταστροφή του από την διάνοιξη μεγάλου αυτοκινητόδρομου που πρόκειται, λόγω του πλάτους του δρόμου και των υποδομών του να αφανίσει ένα δάσος βελανιδιάς σχεδόν ολόκληρο. Ήταν μια ειρηνική διαμαρτυρία ενός κινήματος κατοίκων, όμως η απάντηση  ήταν καταιγιστική: η αστυνομία τους επετέθη και συνέλαβε τους ακτιβιστές που κρατούνται με την κατηγορία της αντίστασης κατά της αρχής και διαταραχής της δημόσιας ασφάλειας. Ο Yaroslav Nikitenko, συντονιστής των προγραμμάτων για τα δάση της  Greenpeace, που πήγε να υπερασπιστεί την τοπική ακτιβίστρια Evgenia Chirikova, βρέθηκε κι αυτός αίφνης υπόδικος με τις ίδιες κατηγορίες.    

Αντίθετα, όταν, την ίδια μέρα, ομάδες εκατοντάδων νεαρών που δήλωναν "αναρχικοί" επιτέθηκαν στο κτήριο του δήμου Himki, η αστυνομία απουσίαζε και ουδείς συνελήφθη. Το κίνημα αυτό των κατοίκων για το δάσος Himki έχει από το 2007 προϊστορία όχι μόνο καταστολής, ξυλοδαρμών αλλά και ανεξήγητων φόνων που μαρτυρούν την παρουσία ενός οργανωμένου παρακράτους που παρεμβαίνει τρομοκρατώντας τέτοιου είδους κινήματα πολιτών.   
Αυτό το παράδειγμα δεν είναι δυστυχώς μοναδικό, η Ρωσία δεν αποτελεί εξαίρεση καταστολής οικολογικών κινημάτων ούτε είναι και η μοναδική χώρα που διατηρεί εν ζωή παρόμοιο παρακράτος. Στην Ελλάδα πρόσφατα στάλθηκαν στο νοσοκομείο ή κάηκαν τα σπίτια ακτιβιστών για το περιβάλλον όπως του Στέφανου Κόλια ή του Μάκη Νοδάρου.    Όλα αυτά όμως είναι ένα δείγμα πως ακόμη και το 2010, το έτος που όλοι θα έπρεπε να αναλογιστούμε ποιο είναι το μέλλον του ανθρώπινου είδους που πριονίζει το κλαδί που κάθεται, αντί να αφήσουμε λίγο το πριόνι, προχωράμε ακάθεκτοι στον γκρεμό. Πάνω απ όλα όμως θα έπρεπε να το κατανοούν όλοι οι πολιτικοί.  

Τι είναι επιτέλους αυτό το Green new deal;

Share |Μερικές φορές τα πράγματα αλλάζουν ανάλογα με τη ματιά μας, την οπτική μας γωνία. Χωρίς αμφιβολία, όταν μια καταστροφή, όπως η διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, παράγει ΑΕΠ επειδή χρήματα αλλάζουν χέρια, ο τρόπος που μετράμε την οικονομία είναι βαθιά προβληματικός. Συμπεράσματα κι  αποφάσεις είναι κι αυτές σε λάθος κατεύθυνση. Η πρόταση των Πράσινων για την οικονομία, η οικολογική μεταρρύθμισή της, δεν είναι μια πρόσθεση μερικών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών στο σημερινό οικοδόμημα, όπως εξαγγέλλουν πολλά άλλα κόμματα, αποκαλώντας το «Πράσινη ανάπτυξη».  Αποσκοπεί στην ριζική αλλαγή του συστήματος, αρχίζοντας από σημαντικές τομές στον τρόπο που μετράμε την ανάπτυξη και το ΑΕΠ, δείκτες που μέχρι σήμερα καθορίζουν όλες τις πολιτικές επιλογές, ανάμεσά τους και του ΔΝΤ.  Πρέπει να απομακρυνθούμε από τους παραδοσιακούς οικονομετρικούς δείκτες και να κοιτάξουμε άλλα δεδομένα: το οικολογικό αποτύπωμα, την κοινωνική υγεία, την μόρφωση, την ισότητα, την ποιότητα ζωής, και βάσει αυτών θα πρέπει να καθορίζονται οι στόχοι, οι ρυθμίσεις και οι διορθώσεις των οικονομικών κύκλων.  
Οι πράσινοι λοιπόν στρέφουν το πηδάλιο της οικονομίας: Αντί να αποτελεί αυτοσκοπό, τίθεται στην υπηρεσία των ανθρώπων και του πλανήτη. Αυτό απαιτεί περιορισμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ώστε από «καζίνο» εξυπηρέτησης σπεκουλαδόρων να τεθεί στην υπηρεσία της πραγματικής οικονομίας και των αληθινών μας αναγκών. Η κρίση μόνη της δείχνει την έξοδο. Κοινωνικά και περιβαλλοντικά κόστη μέχρι τώρα μετριούνται ως «εξωτερικότητες» στο σύστημα, κάτι ανάλογο με τις «παράπλευρες απώλειες» των πολέμων. Όμως αυτά ακριβώς τα κόστη τα  πληρώνουμε με την όλο και μεγαλύτερη ανισότητα, με την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ανασφάλεια για το μέλλον που όλοι νοιώθουμε. Στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, όπου συμμετέχουν και οι Έλληνες, άνοιξε ένας ευρύτατος διάλογος πάνω στα μακροοικονομικά εργαλεία του Green New Deal. Το τελικό κείμενο θα ψηφιστεί στο συνέδριο του Ταλίν το φθινόπωρο. Περιλαμβάνει από αλλαγές στον ρόλο των κεντρικών τραπεζών για την αποφυγή συστημικών κινδύνων, μέχρι την προσαρμογή του συμφώνου σταθερότητας για να υποδεχτεί την ριζική αλλαγή του τρόπου παραγωγής. Επίσης καλύτερη ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση αλλά και στήριξη μικρών τοπικών εναλλακτικών οικονομικών πρωτοβουλιών. Αντίθετα, οικονομικοί κολοσσοί «too big to fail» θα πρέπει πλέον να υποχρεώνονται σε τεμαχισμό. Στόχος δεν είναι η χρηματοδότηση κάποιων «πράσινων» επενδύσεων, αλλά ο μετασχηματισμός ολόκληρου του μοντέλου. 
Η πράσινη πρόταση είναι φυσικά Ευρωπαϊκή. Γιατί; Γιατί στην Ενωμένη Ευρώπη εναποθέτουμε τις ελπίδες να ξεκινήσει μια τέτοια αλλαγή, αφού οι αξίες, όσο κι αν έχουν λοξοδρομήσει, ίσως ακόμη παραμένουν κοντά στα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία των συλλογικών αγαθών.  Αν θέλουμε πλούτο λοιπόν, ας πάψουμε να μετράμε τα πάντα με το χρήμα κι ας κοιτάξουμε τις αξίες. Κι ο Greenspan, στο βιβλίο του «Age of Turbulence», παραδέχεται πως στο κάτω- κάτω η οικονομία δεν είναι παρά θέμα παιδείας και πολιτισμού.  Πρώτη λοιπόν κι απολύτως εφαρμόσιμη πρόταση των πράσινων είναι να αρχίσουν  η Eurostat και οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες να συλλέγουν στοιχεία που υποστηρίζουν τους εναλλακτικούς (κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς) δείκτες και να τα δημοσιεύουν δίπλα στους κλασσικούς. Ίσως έτσι γίνει επιτέλους κατανοητό πως μεγέθυνση δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε περισσότερες θέσεις εργασίας, ούτε σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Ίσως και να τα διακυβεύει.