Ραγκουτσάρια

Ραγκουτσάρια

Υπάρχει πραγματική χαρά; Υπάρχει γνήσια διασκέδαση; Υπάρχει αληθινό καρναβάλι και ξεφάντωμα, αυθόρμητο, χωρίς ψεύτικο στήσιμο, χωρίς «δήθεν» ψευτο-καλλιτεχνικές υποστάσεις, όπου όλοι και όλα συνυπάρχουν, συμμετέχουν και εκφράζονται όπως θέλουν; Φαίνεται πως ναι, ακόμη κάπου υπάρχει, επιβιώνει σε πείσμα της εμπορευματοποίησης των πάντων. Τα Φώτα ήμουν στην Καστοριά, στα Ραγκουτσάρια. Στριμώχτηκα, ποδοπατήθηκα, ποδοπάτησα ανεβαίνοντας δυο φορές την ανηφόρα με τις χίλιες ορχήστρες και τα μπουλούκια, τα λουκάνικα, τους χαλβάδες και τις μεταμφιέσεις. Την πρώτη φορά ήμουν μόνος, την δεύτερη με καλή παρέα—που δημιουργήθηκε επί τόπου. Δεν άντεξα να μην διασκεδάσω, να μην συμμετέχω στην πρωτόγνωρη χαρά, εν μέσω μάλιστα οικονομικής κρίσης και ανεργίας που κατά τα άλλα μαστίζει τον νομό. Ένοιωσα αυτό που μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους, όλους: ελπίδα, χαρά, ομόνοια. Πάνω απ όλα είμαστε μαζί όλοι εδώ ενωμένοι, μοιραζόμαστε τη χαρά της ζωής. Αντιγράφω δυο λόγια για το έθιμο εδώ: Τα Καρναβάλια της Καστοριάς (Ραγκουτσάρια), αποτελούν αναβίωση των αρχαίων Διονυσιακών οργιαστικών τελετών, που γίνονταν από Αρχαιοτάτων χρόνων, στην μέση του Χειμώνα και αμέσως μετά την γιορτή της γέννησης του ήλιου στις 25 Δεκεμβρίου, (που πέρασε και στην Χριστιανική λατρεία με την καθιέρωση της γιορτής των Χριστουγέννων), προς τιμή της φύσης που θα αναγεννηθεί την Άνοιξη. Με τα Ραγκουτσάρια κλείνει το γιορταστικό δωδεκαήμερο, με χαρακτηριστικά Καστοριανά έθιμα που οι ρίζες τους φτάνουν στους πρω'ι'μους κάτοικους της περιοχής, τους Δωριείς και τους Ορεστιείς και αποτελούν σπάνιο δείγμα της ιστορικής συνέχειας του τόπου μας δια μέσου των αιώνων. Είναι απομεινάρι του γνήσιου Ελληνικού Καρναβαλιού και όχι έθιμο ξενόφερτο όπως το καθιερωμένο καρναβάλι της Αποκριάς και γιορτάζεται στις 6,7,και 8 Γενάρη. Στα Ραγκουτσάρια παίρνουν μέρος όλοι οι Καστοριανοί, άνδρες και γυναίκες, σε "μπουλούκια", από διάφορες γειτονιές, το καθένα με τα "όργανα" του που γλεντούν, μέσα σ'ένα πανζουρλισμό, χωρίς κοινωνικές διακρίσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ποικιλία των μουσικών οργάνων, που εκτός από τα παραδοσιακά (ζουρνάδες, γκά'ι'ντες κ.α.), από τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας προστέθηκαν τα λα'ι'κά "τακούμια", κρουστά και κυρίως πνευστά, χάλκινα όργανα, κατάλοιπα των μεγάλων στρατιωτικών μπάντων που κατά καιρούς περνούσαν από την πόλη.